Nằm sâu bên trong trung tâm bộ não, tuyến quả thông có một cấu trúc tương tự như đôi mắt hai bên của chúng ta. (Photos.com)
Hàng nghìn năm qua, tuyến quả thông đã được thừa nhận như một mối liên hệ của cơ thể người với những cảnh giới tư tưởng thâm sâu hơn – một cửa sổ nhìn vào các chiều không gian khác. Trong khi quan niệm này dần phai nhạt đi theo thời gian, khoa học đã bắt đầu tập trung nỗ lực để hiểu về những chức năng bí mật của “con mắt ẩn” này.
Khi tôi còn trẻ, những cuộc nói chuyện với bố tôi bao gồm cả những điều có thể quan sát được một cách khoa học và những điều huyền bí. Một trong những chủ đề thú vị nhất mà tôi còn nhớ là hiện tượng trải nghiệm cận tử, trong đó các bệnh nhân thuật lại về những cuộc du ngoạn tạm thời ở bên ngoài cơ thể vật lý của họ trong khi có biểu hiện chết lâm sàng. Cha tôi thường nhấn mạnh rằng trong những năm học tập của ông tại trường Y, ông đã học được rằng, các cơ quan mà cho phép con người quan sát những cảnh tượng từ bên ngoài cơ thể của họ không tồn tại vượt ra khỏi đôi mắt vật lý.
20 năm sau khi tôi cũng ở trong hành lang của cùng trường đại học đó, một giáo sư giải phẫu đã tiết lộ một thực tế bí ẩn mà cha tôi đã không nói đến trong những cuộc thảo luận của chúng tôi. Ông đã nói về một bí mật ẩn chứa trong một mạng lưới các tế bào rất nhỏ và ẩn, nhưng vẫn có thể điều khiển được các quá trình trao đổi chất quan trọng sống còn. Đó là một con mắt ẩn.
Con mắt thứ ba
Hãy tưởng tượng một cơ quan thị giác có khả năng nhìn vào các không gian vượt ra ngoài thế giới vật chất của chúng ta. Sinh vật kỳ lạ nào sở hữu những khả năng kỳ lạ như thế? Con người. Thể tùng quả (tuyến quả thông), một thứ quý giá bé xíu nằm ẩn trong trung tâm của đầu não, không chỉ có khả năng nhận biết được ánh sáng bên ngoài giống như đôi mắt ở hai bên của chúng ta, mà cấu trúc thực sự của nó còn giống với con mắt thông thường ở một trạng thái nguyên thủy hơn.
Tuyến quả thông thực hiện một loạt các chức năng quan trọng của cơ thể, như sự phát triển giới tính, sự trao đổi chất, và sự sản xuất ra melatonin. Nhưng các nhà khoa học đã phát hiện ra các đặc điểm có trong tuyến quả thông mà vượt quá một sự giải thích đơn giản. Do cấu trúc độc nhất của cơ quan này, các nhà khoa học đã kết luận rằng nó hẳn là đã từng đảm nhận một số chức năng đang tiềm ẩn. Y học hiện đại đã khám phá ra rằng tuyến nằm sâu bên trong trung tâm bộ não này có chứa các tế bào tiếp nhận ánh sáng. Nhưng quan điểm chiếm ưu thế hơn cho rằng những đặc điểm này đơn giản chỉ miêu tả những khả năng tiềm ẩn từ một thời kỳ trước trong sự tiến hóa của chúng ta.
Theo hiểu biết theo thuyết tiến hóa của khoa học về thể tùng quả, cơ quan này đã từng tồn tại như một hệ thống dây thần kinh lộn xộn nằm ở bên ngoài bề mặt của hộp sọ. Nó chuyên tiếp nhận những thay đổi về ánh sáng, cung cấp cho chủ nhân của nó nhiều khả năng chạy trốn hơn trong trường hợp bị dã thú tấn công. Hiểu biết này nhìn nhận rằng tuyến quả thông thực hiện các chức năng giống như hai con mắt, khác biệt duy nhất nằm ở sự nhất quyết kỳ lạ của nó là rút vào bên trong hộp sọ.
Một giả thuyết gần đây được đề xuất bởi David Klein, Trưởng Khoa Nội tiết thần kinh tại Viện Sức khỏe Trẻ em và Phát triển Con người Quốc gia Hoa Kỳ, đề xuất rằng các võng mạc nguyên thủy đã thực hiện chức năng kép bao gồm cả thu nhận hình ảnh và sản xuất melatonin. Ông tin rằng qua thời gian chức năng thứ hai này đã chuyển sang tuyến quả thông, một cơ quan được giải phóng, trong khi sự thoái hóa của võng mạc như một sản phẩm của melatonin trong các loài động vật có vú vẫn tiếp tục mà không có sự giải thích chặt chẽ.
Mặc dù ngày nay tuyến quả thông được thừa nhận là tốt cho việc tiết ra các chất nội sinh, nhưng chắc chắn rằng nó vẫn còn chứa đựng một khả năng cảm nhận ánh sáng quan trọng, một quá trình của cơ thể đã được khoa học công nhận.
Ngạc nhiên là, nếu như cả hai mắt được bỏ đi và đường giải phẫu từ khu vực phía trước của tuyến này được phơi ra ánh sáng, thì cơ quan này vẫn có thể đáp lại kích thích theo một cách tương tự như đôi mắt ở hai bên. Thực tế này đã khiến một số nhà nghiên cứu phải cân nhắc là liệu có phải tuyến quả thông không chỉ là một con mắt bị thoái hóa. Điều gì xảy ra nếu nhiều quá trình vẫn còn bị hiểu sai của bộ não cư ngụ ở trong hình nón nhỏ bé này?
Một cửa sổ tới nhận thức cao hơn
Theo Bác sĩ Sérgio Felipe de Oliveira, Thạc sỹ Khoa học tại Trường Y thuộc Đại học São Paulo kiêm Giám đốc của Pineal Mind Clinic (tạm dịch là Bệnh viện thực hành Tâm trí Tùng quả), sự tăng lên trong hoạt động của tùng quả có liên quan mật thiết với hoạt động tinh thần như hiện tượng nằm mơ hoặc sự thiền định.
Hơn nữa, ngoài các chức năng nội tiết của tuyến quả thông (kiểm soát vùng não điều khiển thân nhiệt và cảm giác đói, khát; và nhịp sinh học, đồng thời bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do), nó còn chịu trách nhiệm tiết ra N,N-dimethyltryptamine (DMT), được một số người biết đến như “phân tử tinh thần” (spirit molecule). Sự giải phóng của phân tử này được coi là một trong những chất dẫn truyền thần kinh có khả năng gây ảo giác mạnh nhất mà con người biết đến. Nó tăng lên trong khi ngủ, trong các trạng thái thiền định nào đó, trong các trải nghiệm cận tử, cũng như khi ăn vào các loại thực vật có khả năng gây ảo giác.
Những người hoài nghi đặt câu hỏi về tính xác thực của các tình tiết được cho là nhận thức cao hơn về các tầng cấp không gian khác, thay vào đó họ muốn tin rằng những trải nghiệm như vậy chỉ là hiện tượng gây ra bởi các phản ứng hóa học giới hạn trong bộ não. Tuy nhiên, họ lại lúng túng khi đưa ra một giải thích hợp lý cho mối quan hệ của sự giải phóng DMT (và sự hình thành như một kết quả của các hình ảnh trong tuyến quả thông) với những trải nghiệm cận tử.
Một điều như thế đã được khám phá bởi Tiến sỹ Rick Strassman, người đã tiến hành những nghiên cứu thấu đáo về những hiệu ứng của DMT ở con người. Nghiên cứu loại này bắt đầu tiếp cận tuyến quả thông như một cửa sổ bẩm sinh nhìn vào các tầng cấp tồn tại khác, hơn là một con mắt thoái hóa có nhiệm vụ sản sinh ra các hoóc-môn.
Quan điểm về tuyến quả thông này không phải là mới. Nó tượng trưng cho luân xa thứ sáu được nói tới trong tín ngưỡng của thời kỳ Vedic, là cửa sổ của thần Brahma như được biết trong Ấn Độ giáo, là Thiên Mục như người Trung Quốc cổ đại vẫn gọi, là Nê Hoàn Cung mà các Đạo sĩ biết, hay là “Tòa ngự của linh hồn” (The seat of the soul) theo như Descartes. Liệu hình nón nhỏ bé nằm ẩn tại trung tâm bộ não này có chứa đựng trong mình tiềm năng để nhìn vào những thế giới mà khoa học đơn giản là không thể thấu hiểu được?
HoloLens: Khoa học đang tiến gần hơn đến việc biến con người thông minh như máy
Microsoft công bố về HoloLens (Stephen Lam / Getty Images)
Các nhà khoa học đang tiến gần hơn đến điểm mà mọi người sẽ có thể tăng khả năng thông minh của mình nhờ công nghệ. Đồng thời cũng gia tăng những lo ngại về tác động của thành tựu đó đối với nhân loại.
Hồi tháng 1, Microsoft đã giới thiệu HoloLens, một công nghệ dựa trên thực tế ảo (VR) và thực tế được khuếch đại (AR).
HoloLens bổ sung những hình ảnh 3-D xếp chồng lên nhau vào những gì bạn nhìn thấy. Công nghệ này sử dụng trí thông minh nhân tạo (AI) để tạo ra các thông tin tùy vào tình hình xung quanh người đeo kính. Các thông tin sau đó được thêm vào quan sát bình thường của bạn, bằng cách sử dụng thực tế ảo (VR).
HoloLens có thể cụ thể hóa một ý tưởng còn vượt trên cả trí tuệ nhân tạo thông thường: công nghệ này có thể bổ sung cho trí thông minh của chúng ta, chứ không phải là thay thế, như trường hợp khi người ta nói về AI.
AI hay IA?
Cùng trong khoảng thời gian khi định nghĩa AI lần đầu tiên được xác định thì một khái niệm khác cũng xuất hiện: khuếch đại thông minh (IA), được biết đến dưới tên gọi là máy tăng cường nhận thức.
Khác với AI, là một hệ thống có khả năng xử lý thông tin tốt bằng hoặc thậm chí là tốt hơn so với con người, IA được thiết kế để bổ sung và gia tăng trí thông minh của con người. IA có một lợi thế lớn hơn so AI: nó xây dựng dựa trên trí thông minh của con người đã tiến hóa qua hàng triệu năm, trong khi AI cố gắng để xây dựng một trí thông minh từ con số 0.
IA đã tồn tại từ thời điểm con người bắt đầu giao tiếp, ít nhất là trong một nghĩa rất rộng. Chữ viết là một trong những công nghệ đầu tiên có thể được coi là IA và nó cho phép chúng ta phát triển sự sáng tạo, hiểu biết, hiệu quả và cuối cùng là trí thông minh.
Ví dụ, tổ tiên chúng ta đã chế tạo ra các công cụ và các cấu trúc dựa trên các phương pháp thực nghiệm, được hỗ trợ bằng các kiến thức truyền miệng và qua những thành tựu mà những người đi trước thực hiện được. Nhưng có quá nhiều thông tin nên một người không thể lưu nhớ mà không cần đến sự giúp đỡ từ ngoại vật.
Ngày nay chúng ta xây dựng các cấu trúc phức tạp bằng cách sử dụng các công cụ công nghệ cao và các phần mềm rất chính xác. Kiến thức của chúng ta cũng được cải thiện nhờ những kinh nghiệm thu được từ những người đi trước. Hiện nay có nhiều thông tin và kiến thức hơn khả năng ghi nhớ của bất kỳ một người nào, và những thông tin, kiến thức này luôn sẵn có chỉ bằng cách nhấn vào một nút bấm.
Mặc dù về nguyên tắc, IA đã tồn tại từ nhiều năm, tuy nhiên nó không phải là một chủ đề được công nhận rộng rãi. Nhưng với một hệ thống như HoloLens, IA bây giờ rõ ràng có thể được phát triển nhanh hơn so với khả năng thực hiện được trong quá khứ.
Từ AR tới IA
Thực tế khuếch đại (AR) là công nghệ mới nhất mở đường cho IA, bổ sung và cải thiện trí thông minh của chúng ta.
Ví dụ, cơ quan công an có thể sử dụng HoloLens để truy cập thông tin theo yêu cầu, để xác định xem kẻ bị tình nghi có nguy hiểm không. Ngoài ra, nó có thể dự đoán lộ trình của nghi phạm trong trường hợp phải theo dõi. Điều này chắc chắn sẽ mang đến một lợi thế cho nhân viên cảnh sát tại hiện trường, làm cho họ “thông minh hơn”.
Các bác sĩ phẫu thuật đã sử dụng công nghệ in 3-D trong mô phỏng trước cuộc phẫu thuật, cho phép họ thực hiện các thao tác phức tạp mà trước đây không thể thực hiện. Những mô phỏng này có thể được thực hiện qua đối chiều với mô hình sử dụng một thiết bị AR như HoloLens.
Xóa nhòa sự ngăn cách
Gần đây, đã có một số suy đoán chủ yếu về mối đe dọa của Trí tuệ nhân tạo (AI). Tuy nhiên AI còn quá kém thông minh so với một con người bình thường. Nhưng điều đó có thể sẽ thay đổi. Nỗi lo sợ về sự quá thông minh của AI đã tạo nên sự ngăn cách giữa chúng ta với AI. Nhưng với IA thì sự ngăn cách ấy đang mờ đi.
Khuếch đại thông minh (IA) là một khái niệm cũ nhưng đã được chú ý nhờ sự phát triển của các thiết bị mới về thực tế khuếch đại. Có thể không bao lâu nữa suy nghĩ riêng của bạn sẽ được cải thiện và đạt mức siêu nhân nhờ vào công nghệ.
Alvin DMello là tiến sĩ ở Đại học Công nghệ Queensland, Australia. Bài viết này đã được công bố trước đây trên theconversation.com
