Thế giới thần thoại không chỉ có các vị thần và những anh hùng mà còn có vô số quái vật khủng khiếp, vượt xa trí tưởng tượng của con người hiện đại. Từ quái vật Beja của Hy La cho đến Brownie của người Slav, mỗi nền văn hóa đều có cho mình một nỗi khiếp sợ riêng.
1. Quái vật Beja
Beja là loài sinh vật cổ xưa thường được người Hy Lạp và La Mã nhắc đến. Quái vật này được miêu tả có hình dạng như người bình thường nhưng không có đầu. Mắt, mũi, miệng của nó đều nằm trên ngực. Trong thần thoại, chúng được cho là một trong những sinh vật thường xuất hiện ở Bắc Phi và Trung Đông. Còn trong văn học, chúng luôn xuất hiện để gieo rắc nỗi sợ hãi khi thường xuyên ăn thịt người.
2. Quái vật Stheno
Stheno là một trong ba nữ quái Gorgon trong thần thoại Hy Lạp, bên cạnh Medusa và Euryale. Dù Stheno không nổi tiếng bằng Medusa, nhưng không vì thế mà ả hiền lành hơn người chị em của mình. Stheno có răng dài, nanh sắc nhọn và mái tóc là những con rắn đỏ hung uốn éo. Truyền thuyết kể rằng Stheno là nữ quái hung dữ và khát máu nhất trong ba chị em. Ả đã giết rất nhiều người, chủ yếu trong số đó là đàn ông. Không những vậy, khác với Medusa, Stheno còn là một sinh vật bất tử.
3. Quái vật một mắt Hitotsume Kozo
Nếu thần thoại Hy Lạp có gã khổng lồ một mặt Cyclops thì người Nhật cũng có một quái vật gần giống như thế. Hitotsume Kozo là con quái vật chỉ có duy nhất con mắt ở giữa khuôn mặt, ngoài ra không có gì khác nữa. Điểm khác biệt ở Hitotsume Kozo so với Cyclops là nó nhỏ bé hơn rất nhiều, trông giống như một đứa trẻ con vô hại nhưng thật ra lại vô cùng nguy hiểm.
4. Quái vật Manananggal
Quái vật Manananggal trong thần thoại Philippines được miêu tả là một sinh vật gần giống ma cà rồng. Tuy nhiên, cả về diện mạo lẫn hành vi thì ghê tởm hơn rất nhiều. Người ta tin rằng Manananggal có hình dạng một người phụ nữ xấu xí với cơ thể tách rời được phần trên và phần dưới. Vào ban đêm, nó sẽ mọc cánh khổng lồ, bay lượn. Manananggal sẽ dùng vòi dài từ miệng để hút máu những người đang ngủ say. Nạn nhân yêu thích của nó là phụ nữ có thai, nó sẽ hút máu thai phụ sau đó hút trái tim thai nhi.
5. Quái vật Kelpie
Kelpie xuất hiện trong thần thoại Bắc Âu. Nó được miêu tả là sinh vật có hình dáng nửa ngựa và nửa cá. Nơi sinh sống chủ yếu của Kelpie là những con sông cũng như ao hồ ở Scotland. Sinh vật ranh ma này thường biến hóa thành một con ngựa trắng tuyệt đẹp để đánh lừa con người, dụ dỗ họ cưỡi nó. Sau khi nạn nhân mắc bẫy, nó sẽ đưa nạn nhân đến chỗ nước thật sâu và ăn thịt họ.
12 bức ảnh vệ tinh chứng minh sự thay đổi đáng kinh ngạc của Trái đất.
Ảnh: BrightSide
Thành phố Dubai đã trải qua sự phát triển vượt bậc trong những năm gần đây. Dân số tại đây tăng từ khoảng 500.000 ( năm 1990) lên hơn 3,3 triệu người (năm 2020). Thành phố này được biết đến là một trong những trung tâm kinh doanh nổi bật nhất trên thế giới. Diện tích của nơi này cũng tăng lên đáng kể nhờ các cụm đảo nhân tạo gồm Quần đảo Palm và Quần đảo Thế giới.
2. Vùng nước đổi màu ở Hồ Natron, Tanzania
Ảnh: BrightSide
Thoạt nhìn, nhiều người có thể nghĩ rằng bức ảnh trên là đất màu. Tuy nhiên, đó thực chất là một hồ nước màu hồng. Do có độ mặn cao kết hợp với nhiệt độ hơn 40 độ C, độ kiềm có thể đạt đến độ pH lớn hơn 12, mang lại màu sắc khác thường cho hồ nước. Đây là một trong những hồ nguy hiểm nhất và nguy cơ gây chết người trên Trái đất. Tùy thuộc vào thời điểm trong năm, tảo và vi khuẩn sinh sôi trong hồ khiến màu sắc của nước thay đổi.
3. Chặt phá rừng trồng đậu tương ở San Julían, Bolivia
Ảnh: BrightSide
Trong những năm gần đây, Amazon và Nam Mỹ là những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi biến đổi khí hậu. Những đám cháy rừng lớn đã từng ảnh hưởng đến khu vực sinh thái rộng lớn này của thế giới. Bên cạnh đó, nạn khai thác gỗ đang diễn ra để phát triển khu nông nghiệp, khiến diện tích rừng giảm đi đáng kể. Phần lớn không gian mới này được sử dụng để làm đồn điền, chủ yếu tập trung vào việc trồng đậu tương để làm thức ăn cho gia súc.
4. Nhà máy điện mặt trời của Trung Quốc
Ảnh: BrightSide
Năng lượng tái tạo là nguồn năng lượng sạch thu được từ những yếu tố tự nhiên như gió, mặt trời, đảm bảo thân thiện với môi trường. Nguồn năng lượng này không tạo ra chất ô nhiễm, giúp hạn chế sự nóng lên toàn cầu. Ngày càng có nhiều quốc gia như Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Đức đã tiến tới khai thác và sử dụng loại năng lượng này, thông qua việc tạo ra các công viên năng lượng mặt trời trên lãnh thổ.
Trong bức ảnh trên, bạn có thể thấy một trong những nhà máy năng lượng mặt trời do Trung Quốc xây dựng với quy mô lớn.
5. Sông băng Columbia ở Hoa Kỳ đang tan chảy và dần biến mất
Ảnh: BrightSide
Sông băng nằm ở bờ biển phía nam của Alaska là một trong những nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi sự thay đổi nhiệt độ trên toàn Trái đất. Hiện tượng nóng lên toàn cầu đã khiến băng ở 2 cực tan nhanh, mực nước biển cũng tăng dần trong thập kỷ qua. Sông băng Columbia ở Hoa Kỳ là một trong những sông băng di chuyển nhanh nhất trên thế giới và đã biến mất so với hình ảnh những năm 1980.
6. Khai thác dầu cát tại Canada đang gây ảnh hưởng đến môi trường
Ảnh: BrightSide
Đây là một trong những lĩnh vực khai thác gây tổn hại nhất đối với môi trường. Quá trình chiết xuất dầu từ những bãi cát này đòi hỏi sử dụng rất nhiều năng lượng và nước, đồng thời thải ra lượng lớn các tác nhân gây ô nhiễm và độc hại vào môi trường. Các nhà khoa học EU khẳng định, loại dầu này chứa quá nhiều carbon so với dầu mỏ thường, hoàn toàn không phù hợp với xu hướng “xanh” hiện nay. Để có được 1 thùng dầu cần từ 2 - 4 thùng nước, lượng nhiên liệu đủ sưởi ấm ngôi nhà trong 4 ngày, chưa kể sinh nhiều khí thải và nước thải. Quá trình chiết tách dầu tạo nhiều CO2 gấp 2 - 3 lần so với sản xuất dầu truyền thống.
Tại Canada, ngành công nghiệp khai thác dầu cát đang hủy hoại thiên nhiên. Theo Oil and Gas Journal, qua tầm nhìn từ vũ trụ có thể nhìn thấy thải độc hại của các mỏ cát dầu Canada. Lượng khí thải nhà kính tại đây tăng gấp 3 lần trong thập kỷ qua. Rất nhiều loài cá mang dị tật, mô hình di cư của chim và tuần lộc trong vùng cũng thay đổi.
Tài liệu giải phẫu người lâu đời nhất còn tồn tại đến ngày nay.
Tài liệu giải phẫu người được tìm thấy trong mộ Tân Truy phu nhân sống trong thời nhà Hán của Trung Quốc. Ảnh: Ancient Origins.
Nhóm nghiên cứu tại Đại học Bangor (Anh) và Đại học Howard (Mỹ) tiến hành phân tích một tập tài liệu cổ được phát hiện từ năm 1973, khi các nhà khảo cổ khai quật ngôi mộ của Tân Truy phu nhân [một quý tộc sống trong thời Hán] tại khu chôn cất Mã Vương Đôi ở tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc. Họ kết luận, đây là bản thảo chép tay lâu đời nhất về giải phẫu cơ thể người có niên đại từ thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên (TCN) đến thế kỷ thứ 2 TCN, cách đây khoảng 2.200 năm. Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Anatomical Record vào tháng 9/2020.
Tập tài liệu được viết trên lụa bằng phương ngữ dưới thời nhà Hán rất khó hiểu. Điều này khiến các chuyên gia gặp nhiều trở ngại trong việc lý giải nội dung. “Người ta phát hiện tập tài liệu từ cách đây hơn 40 năm, nhưng không ai biết nó là sách về giải phẫu học”, nhóm nghiên cứu cho biết. “Chúng tôi đã mất nhiều thời gian học ngôn ngữ cổ để đọc hiểu ký tự viết trên lụa, đồng thời thực hiện các cuộc điều tra giải phẫu nhằm xem xét lại cấu trúc cơ thể mà văn bản đề cập đến”.
Tập tài liệu được phát hiện ở Mã Vương Đôi là tiền thân của văn bản châm cứu nổi tiếng Hoàng Đế nội kinh. Mặc dù văn bản không đề cập rõ ràng đến các huyệt đạo, nhưng nó mô tả kinh lạc (meridian) và những con đường vận hành của khí huyết toàn thân. Đây là những khái niệm căn bản vẫn được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền Trung Quốc ngày nay.
Các nhà khoa học đã so sánh các đặc điểm cơ thể được trình bày chi tiết trong tập tài liệu với những quan sát hiện đại về cơ thể người. Ví dụ, tài liệu mô tả một kinh lạc bắt đầu ở trung tâm của lòng bàn tay, đi dọc theo đường gân của cẳng tay tới tới nách và kết nối với tim. Nhóm nghiên cứu tin rằng mô tả này thực sự đề cập đến đường đi của động mạch trụ (ulnar), mạch máu chính của cẳng tay.
Một ví dụ khác là tập tài liệu mô tả một kinh lạc ở chân. Nó bắt đầu từ ngón chân cái, chạy dọc theo các cơ kết nối mắt cá chân, đầu gối, đùi và bụng. Kinh lạc này thực sự mô tả đường đi của tĩnh mạch hiển lớn (long saphenous vein), đường ống dẫn máu từ chân trở về tim.
Nhóm nghiên cứu nhận định, tập tài liệu được tạo ra với mục đích cung cấp mô tả súc tích về cấu tạo cơ thể người dành cho những người thực hành y học ở Trung Quốc cổ đại.
“Tác phẩm này là cơ sở nền tảng cho việc thực hành châm cứu trong hai thiên niên kỷ tiếp theo”, nhóm nghiên cứu nhận định. “Nó thách thức niềm tin phổ biến trước đây cho rằng phương pháp châm cứu không dựa trên cơ sở khoa học về mặt giải phẫu, bằng cách cho thấy các thầy thuốc đầu tiên viết về châm cứu đã biết khá rõ về cấu tạo cơ thể người”.
Mặc dù các nghiên cứu dựa trên bằng chứng đã xác nhận biện pháp châm cứu có khả năng kiểm soát cơn đau mãn tính, nhưng trong y học phương Tây, người ta vẫn nghi ngờ châm cứu là một phương pháp hiệu quả để điều trị nhiều bệnh lý khác. Tập tài liệu cổ ở Trung Quốc không chỉ đơn giản là một tác phẩm thần bí dựa trên những ý tưởng vô căn cứ, mà là một nỗ lực xác đáng để mô tả cấu trúc cơ thể người từ góc nhìn của một người sống trong nền văn hóa phương Đông cổ đại.
“Chúng tôi tiếp cận bản thảo cổ xưa từ một góc độ hơi khác so với quan điểm của y học phương Tây hiện đại về hệ thống động mạch, tĩnh mạch và các dây thần kinh riêng biệt trong cơ thể. Chúng tôi đã xem xét cơ thể theo quan điểm của y học cổ truyền Trung Quốc, dựa trên khái niệm triết học về các mặt đối lập và bổ sung của âm và dương”, Vivien Shaw, thành viên của nhóm nghiên cứu tại Trường Khoa học Y tế thuộc Đại học Bangor, cho biết.
Ở Trung Quốc thời cổ đại, sự phát triển của giải phẫu thường được coi là không liên quan đến việc mổ xẻ. Điều này là do những tư tưởng của Nho giáo về lòng hiếu thảo, khiến người ta ngại đụng chạm đến thi thể của người đã khuất, đặc biệt là di cốt của tổ tiên. Mặt khác, tư tưởng này có tầm ảnh hưởng sâu rộng trong thời nhà Hán. Vì vậy, nhiều người tin rằng bất kỳ mô tả nào về cơ thể người trong các tác phẩm y học Trung Quốc đương thời đều không dựa trên khám nghiệm bên trong cơ thể người.
Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu cho biết thi thể của những kẻ vi phạm phạm pháp luật không phải lúc nào cũng được tôn trọng. Nhiều khả năng các nhà nghiên cứu y học Trung Quốc cổ đại đã mổ xẻ xác của các tù nhân bị hành quyết để giúp họ hiểu rõ cấu trúc cơ thể con người. Ví dụ, trong nội dung bộ sách Hán Thư chủ yếu kể về lịch sử của triều đại nhà Hán, người ta cũng ghi lại sự kiện mổ xẻ tên tội phạm Vương Tôn Thanh vào năm 16 sau Công nguyên.
“Chúng tôi có thể chỉ ra sự tương đồng đáng kể giữa các mô tả trong tập tài liệu cổ xưa và cấu trúc giải phẫu người. Điều thú vị là một số cấu trúc này chỉ có thể được nhìn thấy trong quá trình mổ xẻ. Đây là bằng chứng cho thấy người Trung Quốc đã bắt đầu mổ xẻ các thi thể để nghiên cứu y học”, Izzy Winder, thành viên của nhóm nghiên cứu, cho biết.
Cho đến nay, người ta tin rằng các tập bản đồ giải phẫu cơ thể người lâu đời nhất có nguồn gốc từ Hy Lạp cổ đại. Tác giả của chúng là những thầy thuốc nổi tiếng như Herophilus (335 – 280 TCN) và Erasistratus (304 – 250 TCN). Tuy nhiên, các tác phẩm này hiện nay đều đã bị thất lạc và chúng chỉ được biết đến thông qua lời kể của những tác giả cổ đại khác.
“Do đó, tập tài liệu cổ của Trung Quốc là tác phẩm viết về giải phẫu người lâu đời nhất còn tồn tại đến ngày nay. Nội dung của nó được xây dựng không phải dựa trên những điều huyền bí mà dựa trên các cuộc điều tra thực nghiệm”, nhóm nghiên cứu viết.
Ngoài ra, kết quả nghiên cứu cũng cho thấy những thành tựu vượt bậc của người Trung Quốc cổ đại về mặt khoa học và y học. “Triều đại nhà Hán là thời kỳ học tập và đổi mới liên tục trong nghệ thuật và khoa học. Vì vậy, loại hình khoa học giải phẫu ra đời trong bối cảnh này không có gì là quá bất ngờ”, Vivien Shaw, thành viên của nhóm nghiên cứu, cho biết.
