Chỉ trong ít tuần lễ, sau khi trả lương nhân viên và tiền thuê mướn thì số tiền quyên được cũng vừa hết, và tiệm bánh chuẩn bị đóng cửa. Nhưng bỗng dưng bất ngờ từ đâu đưa tới, một ông giám đốc công ty gọi đến đặt làm 80 chiếc bánh cho dịp Lễ Tạ ơn để tặng nhân viên của ông. Nhờ vậy mà tiệm bánh cầm cự thêm một thời gian, và sống sót nhờ nhận được thêm những đơn đặt hàng mới.
Nay tiệm bánh có được một cơ sở khang trang, dọn vào từ tháng 10 năm 2021. Cửa sổ rộng có ánh nắng rọi vào sáng sủa, trái ngược hẳn với căn bếp thuê dưới tầng hầm tối tăm của một nhà thờ mà họ đã làm trước đây.
Nói thế nhưng tiệm bánh vẫn còn gặp khó khăn về tài chánh – giá bột mì vừa tăng gấp đôi khiến cho chi phí hoạt động cũng tăng theo. Tuy nhiên, tiệm bánh nay mở cửa phục vụ công chúng hai ngày mỗi tuần và có thể trả cho nhân viên mức lương khởi đầu là $12 một giờ cho hai đến bốn ngày làm việc một tuần tùy thuộc vào số lượng đơn đặt hàng mà tiệm bánh nhận được.
Mặc dù bà McAllister làm việc không lương, phần thưởng mà bà nhận được là nhìn thấy những nhân viên của bà đã tìm lại được cuộc đời của họ, và không có thứ vật chất nào có thể thay thế cho phần thưởng đó.
Nguyên do những cựu tù nhân thường gặp khó khăn khi đi xin việc làm là từ cái mô hình tuyển dụng đặt nặng vấn đề quá khứ tội phạm của một người thay vì xem xét toàn bộ con người và khả năng làm việc của người đó. Nói cách khác, hồ sơ tội phạm là một vết nhơ khó tẩy, lấn lướt lên tất cả mọi khía cạnh khác của một con người.
Trên khắp Hoa Kỳ có 37 tiểu bang và hơn 150 thành phố, trong đó có thành phố St. Louis, đã cho thực hiện chính sách trì hoãn kiểm tra lý lịch cho tới sau khi hoàn tất các bước tuyển dụng sơ bộ. Chính sách trì hoãn này nhằm mục đích là để cho các ưu điểm và các khía cạnh tốt khác của cá nhân được sáng tỏ trước.
Nhưng rồi cuối cùng, hồ sơ tội phạm vẫn là phần quan trọng được xem xét tới. Cả nước Mỹ chỉ có một vài công ty có thể đếm trên đầu ngón tay là hoàn toàn không kiểm tra lý lịch quá khứ trong tiến trình mướn người, và thậm chí con số những công ty đặc biệt dành riêng một số công việc cho những người có hồ sơ tội phạm lại còn ít hơn nữa.
Phương pháp tuyển dụng nhân viên của bà McAllister có thể hơi ngược đời so với tất cả những nơi mướn người khác vì họ luôn xem xét tới các rủi ro của việc tuyển dụng cẩu thả và đòi hỏi kinh nghiệm nghề nghiệp.
Nhưng tiệm bánh Laughing Bear Bakery đang làm cái công việc tiên phong là muốn thay đổi xu hướng mướn người theo lối cũ kia. Tại sao không mở rộng vòng tay cho những người từng lầm đường lạc lối một cơ hội thứ hai.
Như câu chuyện của anh Eric Satterfield, được thả sau 15 năm ngồi tù, có hai lựa chọn về kinh nghiệm làm việc trong bản khai lý lịch của anh: công việc trước khi đi tù hoặc công việc lúc ở trong tù.
Làm việc tại tiệm bánh một năm giúp anh có thời gian làm quen lại với công việc bên ngoài xã hội và sau đó chuyển đổi qua một công việc toàn thời gian tại một nhà máy sản xuất, là nơi anh có thể tận dụng kinh nghiệm và khả năng thiết kế hoạ đồ của mình.
Tâm lý chung, khi một người bước ra khỏi nhà tù thì thường bị mọi người ngoài xã hội nghĩ rằng người đó phải làm điều gì xấu xa tồi tệ lắm mới phải vào nhà tù, nói cách khác, là người khó xài. Nhưng thực tế không hẳn vậy.
Ngoài một vài phần tử xấu vẫn còn rất nhiều người vẫn muốn có được cơ hội để làm lại cuộc đời, và tiệm bánh Laughing Bear Bakery sẵn sàng chìa bàn tay nhân ái ra để giúp đỡ.
Biết tự tạo cho mình một con người mới là yếu tố quan trọng giúp một người cựu tù trở lại với cuộc sống của một công dân bình thường trong xã hội.
Tuy nhiên, người ta cần có những nơi chốn như tiệm bánh chẳng hạn mà người cựu tù không phải lúc nào cũng cần phải giải thích về những lỗi lầm trong quá khứ của họ.
Trong việc mướn người, bà McAllister đặt ra những tiêu chuẩn của riêng bà. Bà thường tìm mướn những người đã sẵn sàng muốn thay đổi. Và hầu như bà luôn mướn được đúng người.
Trong tổng số 35 nhân viên tiệm bánh được mướn kể từ năm 2015 đến nay, bà McAllister chỉ nhớ có khoảng ba hoặc bốn người là bị cho nghỉ việc, thường là có liên quan đến sử dụng ma tuý.
Bà đắn đo suy nghĩ hàng tuần trước khi đưa ra quyết định vì đối với bà, thả trôi đi niềm hy vọng dành cho người nhân viên đó là điều rất khó, và thất bại của người đó cũng là một phần thất bại của bà.
Và cuộc hành trình quay trở lại với xã hội chưa hẳn dừng lại sau khi người cựu tù được mướn vào làm việc. Thường thì những người vừa bước ra khỏi nhà tù không có một chút kinh nghiệm làm việc, và để thích nghi với những đòi hỏi của một công việc mới không phải là dễ.
Đối với bà McAllister, điều đó đòi hỏi sự kiên nhẫn và khéo léo. Một người thợ tự tin quá có thể nghĩ rằng họ đã biết tất cả và không chịu nghe lời chỉ dẫn; ngược lại, một người thợ khác có thể sợ đặt câu hỏi vì ngại người chủ có thể coi thường mình.
Bà McAllister đã trông coi hướng dẫn họ bằng tất cả sự cặn kẽ và lòng thành tâm, chỉ bảo cho họ từ những việc nhỏ nhặt nhất như chiếc cốc đo lường nào dành cho nguyên liệu khô và chiếc nào dành cho nguyên liệu lỏng. Đôi khi có người phạm lỗi lầm có liên quan đến nội quy của tiệm nhưng nếu không đáng bà vẫn có thể bỏ qua cho.
Sự thành công của tiệm bánh Laughing Bear Bakery thực ra không có gì gọi là “phép lạ” cả mà chỉ là từ lòng thiện tâm của người chủ và ý chí muốn thay đổi của những nhân viên, và bà McAllister luôn tâm niệm rằng “hãy tôn trọng họ như những con người.”
Ai trong chúng ta mà không một lần lầm lỗi trong đời và cần được cho cơ hội để chuộc lại lầm lỗi đó. Có điều là hầu như chúng ta chỉ nhìn thấy lầm lỗi của người khác và đưa ra lời trách móc mà không tìm ra được sự tha thứ.
Xã hội được tốt đẹp không hẳn chỉ nhờ có những công dân tốt biết trách nhiệm mà còn nhờ một phần ở những người như bà McAllister và những cơ sở như Laughing Bear Bakery biết mở rộng vòng tay nhân ái giúp đưa những con người từng phạm lỗi lầm trở về con đường chân chính.
Huy Lâm
Bí mật của Chàng
Trước khi cưới vợ, Tân rất bay bướm và đào hoa. Anh khá đẹp trai, ăn nói có duyên, lại biết đờn địch, ca hát và cả làm thơ nên được khá nhiều cô trong trường, và cả mấy cô láng giềng để mắt xanh tới. Nhưng cái gì tới tay dễ quá thường người ta không biết quý, Tân cứ như con ong bay lượn lờ giữa vườn hoa rực rỡ mà không chọn được cây nào để làm tổ. Năm này qua năm nọ cho đến khi ra trường có được việc làm Tân vẫn độc thân tại chỗ chèo queo một thân một mình. Đúng là lắm mối tối nằm không!
Cho đến khi Tân có công chuyện phải về thăm quê cũ thì gặp được Tiên. Đó là cô bạn thời thơ ấu đã từng cùng anh chơi những trò con nít như đi tắm mưa, đánh chõng, chơi u mọi, chơi trò cô dâu chú rễ…trước khi gia đình anh dọn về thành phố. Đã 15 năm, và suốt 15 năm không liên lạc, mất hẳn tin tức của nhau nên khi gặp lại nàng, anh suýt không nhận ra cô bé sún răng ngày xưa nếu không thấy cái nốt ruồi ngay lúm đồng tiền cứ như vì sao rụng xuống giếng mỗi khi nàng cười. Con bé sún răng ấy nay đã lớn phỗng phao trở thành một thiếu nữ duyên dáng, với đôi mắt bồ câu, và vẻ thẹn thùng mà rất lâu Tân không còn được gặp nơi các cô bạn gái thị thành của anh.
Tân theo đuổi nàng Tiên của anh rất lâu, mất rất nhiều lần về thăm lại quê xưa mới chiếm được trái tim người đẹp và sau đó cưới được nàng về nâng khăn sửa túi cho anh. Bạn bè biết tin cứ đùa chọc:
Ngồi buồn kể chuyện đời xưa
Có hai đứa nhỏ tắm mưa ở truồng
Lớn lên chúng cưới nhau luôn
Không mưa mà vẫn ở truồng bên nhau.
Cưới nhau xong, Tiên theo chồng về thành phố ở. Mỗi lần hai vợ chồng ra đường, cứ hết cô gái này đến phụ nữ kia tới chào hỏi tay bắt mặt mừng với Tân rất thân tình nên Tiên rất khó chịu. Không hiểu sao, nàng không thể nào thông cảm với sự quan hệ thân mật giữa chồng mình và những cô gái khác dù Tân có giải thích cách nào đi nữa.
Có lần một cô bạn học cũ không biết vô tình hay cố ý, tình cờ gặp Tân đã tự nhiên choàng vai bá cổ anh mà chẳng đếm xỉa gì đến Tiên đang đứng bên cạnh. Tiên nhìn thấy cảnh này bỗng dưng mặt tái xanh như bị trúng gió, người run bần bật, miệng há hốc như bị á khẩu. Nàng nhìn Tân với cặp mắt ai oán, trách móc rồi thân người dịu nhĩu và ngã nhào bất tỉnh. Trời ơi! Tân không thể ngờ vợ mình lại lên cơn ghen kiểu đó, chết người không chơi. Thà là nàng cảu nhảu càu nhàu cáu nhéo anh vài cái còn dễ chịu hơn.
Từ đó, Tân thông báo các cô bạn cũ, các cô em văn nghệ kết nghĩa, các bà chị nuôi… của anh phải để ý để tứ không được thân mật như xưa nữa. Và anh cũng cẩn thận đi soát lại những dấu tích như thơ từ, hình ảnh của những mối tình nhăng nhít ngày xưa còn sót trong nhà mà thủ tiêu sạch. Tân yêu vợ nên chỉ cần giữ một cây gỗ quý anh cũng có thể hy sinh cả khu rừng.
Tiên sống rất giản dị, không thích se sua như các cô gái thị thành. Nàng tằn tiện và lo cho Tân từ miếng ăn cho đến giấc ngủ. Với khoản thu nhập ít ỏi của đồng lương công chức, Tân giao hết cho vợ, vậy mà không hiểu sao Tiên vẫn xoay xở nổi mà không thiếu hụt.
Rồi khi sang xứ người, nàng tiếp tục coi sóc mọi thứ. Tiền lương của hai vợ chồng đều trực tiếp nhập vào tài khoản chung trong ngân hàng. Tiên quản lý tài khoản, lo trả mọi thứ hóa đơn và chợ búa cho gia đình. Nàng là một người vợ “nâng khăn sửa túi” không ai qua mặt nổi. Cứ vài ba ngày Tiên lại kiểm tra cái ví của chồng để xem nếu gần hết tiền thì tự động châm vào thêm khỏi chờ Tân nhắc. Nếu có thích mua gì bất ngờ nhiều hơn số tiền mặt Tân cũng có thể xài thẻ nhưng khi về là cho vợ biết ngay để nàng biết đường mà ghi vào sổ sách chi tiêu. Tiên không phung phí, biết cách tiêu pha, dành dụm cũng như công bằng trong việc gởi tiền về Việt nam giúp đỡ hai bên nội ngoại nên Tân yên lòng không màng đến chuyện tiền bạc trong gia đình. Đến nổi lâu ngày chày tháng có chuyện cần phải viết cái check anh cũng lúng túng hỏi đi hỏi lại.
Về Việt nam chơi, tên bạn thân của Tân có lần hỏi anh:
– Bên đó mày làm công chức chỉ có lương, không có bổng, không có lộc. Làm sao mà có được những khoản tiêu riêng”
Đến khi biết được cái khoản lương lãnh ra cũng tự động chui tọt vào tài khoản ngân hàng chung, nó lắc đầu:
– Vậy là mày không sướng bằng tụi tao bên này. Đàn ông cần phải có những khoản bí mật để tiêu riêng mới đã. Dĩ nhiên là mình chẳng làm gì sai, chẳng phung phí nhưng thỉnh thoảng cũng quá tay chút đỉnh. Nếu không có mấy cái khoản bí mật thì phải nhìn cái mặt cau có của bà xã, mất vui.
Nó nói cũng có lý, hóa ra là bộ trưởng tài chính của nó cũng y chang của mình. Nhớ có lần Tiên nhìn thấy chai rượu Tân mua về, cầm lên coi rồi phát biểu:
– Trời ơi ! ba cái thứ độc hại vậy mà tới trăm mấy bạc, phí quá!
Không phải là loại nghiện nhưng vì tò mò khi đọc sách vở, coi phim ảnh, thấy dân xịn vẫn xài mấy thứ rượu này, Tân tính mua để nếm thử cho biết với đời. Không biết rượu ngon cỡ nào nhưng anh chàng cảm thấy mình ngon! Y như cảm giác của mấy cô mấy bà khi mặc bộ đồ xịn, mắc tiền mà cảm thấy mình có giá vậy! Thấy vợ kêu trời nên rút kinh nghiệm sau này Tân thường làm những động tác giả, mua đồ xong dán những cái nhãn giá tiền rẻ thật rẻ cho vợ khỏi càm ràm, và đôi khi còn được cô nàng khen nữa chứ.
Nhưng có lần Tân suýt bị bể mánh khi thấy anh mua đồ rẻ chỉ còn giá một phần mười, Tiên lên hãng khoe bạn và người bạn nhờ mua dùm. Cũng may Tân nhanh trí bảo là tiệm chỉ for sale trong vòng vài tiếng và anh là người may mắn mua được…cái chót.
*
Cuộc sống bên xứ người qua giai đoạn tất bật đầu tiên rồi cũng đến lúc ổn định. Tân có thời gian rảnh rỗi để trở lại cái thú văn nghệ văn gừng ngày nào nhưng không sinh hoạt xôm tụ như thời trai trẻ. Những buổi party anh chỉ ôm đờn hát vài bản nhạc tình, hoặc đôi khi ôm đờn hát cho vợ nghe những khi cao hứng. Anh còn làm thơ, viết văn rồi gởi cho các báo online.
Biết tính ghen của vợ nên Tân hạn chế tối đa những quan hệ giao du với cánh phụ nữ và tránh không cho vợ biết mình có làm thơ họa với thiên hạ trên net. Anh chỉ đăng bài và họa thơ với bút danh lạ hoắc lạ huơ để tránh nàng để ý tới nếu lỡ may một ngày nào đó Tiên tình cờ lang thang trên internet và phát hiện bí mật này. Làm thơ nhiều khi ngẫu hứng viết ra những câu thơ tình ướt át, nếu nàng đọc được có thể nghĩ bậy rồi nổi cơn ghen sẽ không hay.
Một hôm Tân nhận được email của một cô…em nuôi thuở còn độc thân xa xưa với vài dòng nghịch ngợm:
Bỗng dưng nhớ tới bạn hiền,
Lâu nay anh đã tới miền Bồng lai”
Để em thương nhớ miệt mài
Vắt chân lên cổ nhớ hoài ngàn năm”
Thấy vui vui anh họa lại vài câu. Thế là cứ “meo” qua “meo” lại một thời gian cứ như một trò đùa thú vị. Cô bạn cũ cũng là một tay thơ tiếu lâm ra phết làm Tân cứ như bị hút vào cuộc họa thơ. Rồi một thứ cảm tình quyến luyến tự nhiên phát sinh, nó không phải là tình yêu nhưng là một sự đồng điệu, một sự thú vị, một cái gì là lạ vui vui làm Tân đôi khi thấy lòng mình nhơ nhớ tới cô bạn này. Anh đã viết cho nàng:
Tình anh không nói nên lời,
Để nay ngớ ngẩn cứ ngồi chờ “meo”
Teo là đúng vì Tiên mà biết được là tiêu đời. Nhớ có lần nàng đã tuyên bố nếu Tân phản bội là nàng sẽ…chết vì ghen. Tân không muốn mình trở thành tội nhân thiên cổ, nhiều khi anh muốn thôi đến đây là stop, phải cắt đứt thứ tình thơ vừa mới chớm này. Thôi thì thôi nhé, chỉ ngần ấy thôi…!!! Nhưng khi cô bạn viết lại cho anh 2 câu thật cảm động thì anh lại chới với.
Cám ơn anh, cuộc tình này…
Có duyên không phận (vẫn) nhớ ngày nhớ đêm!
Biết rằng là thơ, là ảo nhưng bỗng dưng cái máu đa tình, lãng mạn của Tân sống dậy anh lại cầm lòng không đặng, lại trả lời thơ và tự nhiên thương thương nhớ nhớ người ta như thể đang yêu. Anh ví loại tình cảm này là “tình chay” vì chỉ để thơ thẩn cho vui chứ không dính dáng gì đến tình dục. Họ chỉ liên lạc với nhau qua email, tỏ nỗi lòng qua thơ ca chứ không tìm cách gặp nhau. Mà gặp nhau để làm chi vì Tân đã có vợ và rất yêu gia đình mình. Đâu có thể gọi là phản bội vợ nhưng không biết Tiên nếu biết được sẽ phản ứng thế nào. Thôi cứ dấu kỹ bí mật này và không nói nàng biết có lẽ tốt hơn.
Nhưng lạ, bỗng dưng cô bạn im hơi lặng tiếng mặc dù anh gởi mấy cái email hỏi han.
Tân gởi email hỏi thăm nhưng cô nàng vẫn không trả lời và rồi dần dần cái tình chay này của anh cũng mờ dần, chỉ còn là một ánh nến le lói trong tim.
Rồi bịnh hoạn tìm đến anh thật bất ngờ và không mong đợi. Tân bị đau tim và sau một thời gian dài chạy chữa anh bị ảnh hưởng thuốc mất dần khả năng tình dục. Gần bên cô vợ phơi phới anh vẫn không thể nào đáp ứng được. Cũng may Tiên không phải là người phụ nữ nặng về khoản đó nên cũng không có vấn đề gì phải lo cho nàng, có điều ý nghĩ bị trở thành một người đàn ông bất lực làm Tân không thể nào chấp nhận. Đối với anh, đó là vấn đề sinh tử rất quan trọng của một người đàn ông, là sĩ diện, là mặt mũi, là thước đo, là danh dự, nói chung là…tất cả nên Tân giữ bí mật bịnh hoạn của mình không bao giờ hé môi cho bà con, bạn bè sơ hay thân biết. Anh đã đổi vài bác sĩ, dùng thuốc bắc, thuốc ta mà cũng không khá lên được nên rất buồn và tuyệt vọng.
*
Còn đối với Tiên, từ ngày Tân bị bịnh và mất dần cảm hứng về chuyện tình dục, Tiên thấy buồn cho chồng nhiều chứ đối với nàng không ảnh hưởng gì.
Tiên thấy chồng buồn, thất vọng và ủ rũ thì theo an ủi :
– Chúng mình con trai con gái đều có, công việc đều ổn định, không nợ nần, nhà cửa xe cộ cũng paid off, chỉ lo về vấn đề sức khỏe cho tốt chứ nghĩ tới vấn đề đó mà lo buồn làm chi cho hại đến sức khỏe. Tâm bịnh dễ ảnh hưởng đến tim và những bịnh khác lắm anh à.
– Nhưng đàn ông mà thiếu khoản đó thì chán bỏ đời. Còn em chừng đến tuổi hồi xuân thì ngồi đó trách anh làm sao anh chịu nổi.
Tiên không muốn chồng ủ dột lo buồn vì chuyện bất lực nên mới nghĩ cách bày ra chuyện vợ chồng có quỹ riêng. Một bữa, trời không bão tuyết, cũng không có gì bất thường mà Tân nghe vợ mình nghiêm chỉnh đề nghị:
– Bây giờ tiền bạc mình cũng thong thả rồi, em tính mỗi đứa mình cũng phải có tiền riêng. Anh chịu không”
Tân rất ngạc nhiên không hiểu vợ tính chuyện gì, anh hỏi:
– Tiền riêng” Là tiền gì” Ở đâu ra”
– Mỗi cái check mình lãnh về phần đứa nào đứa nấy được cash ra bỏ túi 10%, còn lại góp chung để chi phí những khoản chung cho gia đình, dư bỏ vào saving chung. Còn tiền riêng, muốn tiêu gì thoải mái. Tiền overtime hay các khoản kiếm thêm khác cũng là tiền riêng. Quá sướng phải không”
Tân mở cờ trong bụng. Anh hỏi tới:
– Vậy còn tiền xăng cộ thì sao” Có tính vào tiền chung hay tiền riêng” Rồi tiền thuế cuối năm lấy về có chia không “
Tiên mắng yêu chồng:
– Mới đây mà tính kỹ vậy”
– Đã tính thì phải đâu ra đấy chứ em, tiền bạc phân minh, ái tình dứt khoát mà! Coi như đổ xăng hoặc chợ búa thì xài thẻ như hồi giờ. Còn tiêu riêng thì xài tiền riêng nghen.
Thế là 3 năm nay Tân và Tiên có quỹ riêng. Coi vậy mà thú vị và thoải mái hết sức. Tân bắt đầu lo tích trữ cho quỹ của mình, làm thêm overtime, buôn bán ebay lặt vặt, và …chạy mánh.
Đi khám bịnh bác sĩ cho toa mỗi tháng một số thuốc viagra anh cũng bán luôn vì bị bịnh tim không dám xài. Mới đầu bác sĩ cho toa mỗi tháng 6 viên mỗi viên 50 gram. Tân đem tặng mấy ông bạn già của mình mỗi ông một viên dùng thử cho biết sản phẩm mới ra lò. Không ngờ mấy ông bạn khen quá bảo anh xin bác sĩ tăng đô thuốc mỗi viên 100 gram để có gì bẻ làm đôi dùng được hai lần lợi hơn, và tội gì đem tặng, anh bán lấy tiền. Mắc cỡ không dám xin cũng phải có cái giá của nó chớ sao! Từ đó anh tích trữ lần lần tích tiểu thành đại, bán được rất nhiều tiền. Thị trường của anh cả bên Việt nam lẫn Mỹ.
Tân thường đánh tennis mỗi chiều và quen biết một đám bạn tennis lớn có nhỏ có. Anh em sau mỗi cuộc chơi thường rủ nhau đi uống nước, tán dóc và chỉ nhau cách làm ăn nên quỹ của chàng mỗi lúc một nhiều thêm. Nhưng Tân không thích mở tài khoản để bỏ tiền vào mà thích đổi ra những tờ 100 đô mới toeng cầm và đếm cho sướng tay. Với lại mở tài khoản, bank statement về mỗi tháng vợ biết hết tiền mình có bao nhiêu thì còn gì là bí mật, và muốn dùng vô chuyện bí mật cũng khó nữa.
Nhưng tiền mặt nhiều quá cất trong bóp thì không đủ chỗ, vả lại lỡ rớt bóp mất thì mất luôn tiền nên Tân phải cất bớt tiền mặt ở nhà. Anh chỉ bỏ vào bóp cỡ 500 đô, còn thì bỏ vào hộc tủ computer. Được vài ngày anh lại nghĩ bỏ cả gia tài tiền mặt vào đó lỡ có tên ăn trộm nào lọt vào chôm mất của mình thì mất trắng nên tốt nhất là chia làm 3 cất vài chỗ cho chắc ăn. Thế là Tân chia tiền và cất ở dưới đáy hộp đựng CD trong hộc tủ, nhét trong túi áo vest mà chàng ít mặc, dưới cái máy in, trong cái hộp giày…v.v. Được ít lâu suy nghĩ thấy cái chỗ cất tiền nào có vẻ không an toàn thì Tân dời đi cất chỗ khác. Cất dấu cứ y như con sóc dấu thức ăn để ăn dần vậy…Dấu và dời tới dời lui một thời gian quên mất tiêu không nhớ chỗ dấu luôn! Cái bí mật vậy là trở thành tuyệt mật.
*
Tân đang ngồi đọc tin ở computer, Tiên lau dọn gần đó bỗng lên tiếng:
– Anh có muốn mua một thông tin có lợi hay không”
Kể từ ngày có quỹ riêng, họ sòng phẳng mọi thứ theo chủ trương của Tân là “tiền bạc phân minh, ái tình dứt khoát”. Hai đứa con đã đi làm thêm cuối tuần và sau giờ học cũng có tiền riêng, rảnh họ bày sòng bài ra, cha mẹ con cái sát phạt sòng phẳng. Việc nhà cũng phân công rõ ràng, ai không muốn làm thì thuê người khác. Tân đã từng kiếm trăm bạc ngon ơ để chùi mấy cái xoong cho vợ. Rồi khi làm biếng anh cũng mất lại trăm bạc thuê nàng đẩy cái máy cắt cỏ chạy khắp sân, công việc nhà coi bộ chạy êm ru hơn trước. Nghĩ là có lẽ cô nàng đang muốn kiếm chát, Tân chỉ cười cười:
– Thông tin trên internet thiếu gì mà phải mua”
– Bảo đảm không có trên net, vả lại có lợi trực tiếp cho anh, chỉ phải mất 20% tiền công trả cho em thôi.
Tân kéo vợ vào lòng nói:
– Tình nghĩa mới quý, nghĩa lý gì tiền. Em nói nghe thử coi.
– Vậy cho em 40% nghen, tiền thì nghĩa lý gì với anh mà phải không!
Tân kỳ kèo:
– Cũng nghĩa lý chút chút, thôi thì 10% vậy!
– Thôi không thèm nói nữa, để coi ai thiệt hại hơn nè, kỳ kèo bớt một thêm hai thấy bắt ghét!
Tân cười hề hề:
– Giao dịch!
Tiên cũng cười cười, moi trong túi ra 5 tờ bạc 100, chìa cho Tân 4 tờ và nói:
– Em dọn dẹp nhà cửa, tìm được cả mấy tháng nay vẫn không thấy anh hỏi, chắc là dấu rồi quên luôn phải không”
Nghe Tiên nói mà Tân vừa mừng vừa lúng túng vì bị lộ bí mật. Tiền của mình mất hồi nào mà không biết thật mình đã già lẩm cẩm lú lẩn rồi sao. Không nhận mình già cũng không được. Tân giả bộ hỏi dò vợ:
– Tiền này em tìm ra ở chỗ nào vậy” Em chỉ tìm thấy một chỗ thôi à “
Tiên lấp lửng :
– Thì ở cái chỗ mà anh quên đó. Bộ anh còn mất dấu chỗ khác nữa hả ” Từ từ thì tiền của anh cũng tự động bò ra thêm à. Cụ Nguyễn Du nói trong Kiều là « Kiến trong miệng chén có bò được đâu », anh đừng lo.
Thật ra, khi dọn dẹp nhà cửa, Tiên phát hiện lần lần mấy chỗ dấu tiền, có chỗ di chuyển liên tục, có chỗ nằm ì một chỗ, để hôm nào cuỗm cái món vẫn nằm yên trong túi áo vest quá lâu rồi bắt địa tiếp, phải lâu lâu một chút để anh chàng khỏi xót ruột. Tiên ca nho nhỏ đủ để anh chồng nghe:
– Tiền là tiền khi không mà có…
Qua cái phút lúng túng khi bị lộ bí mật, Tân tìm cách đánh trống lảng:
– Tại anh chưa xài tới nên chưa hỏi vậy thôi, mà em cũng tọc mạch quá đó nghen. Dù sao thì cũng giỏi, để sau này khi thành lập nội các, anh cho em kiêm luôn chức Bộ trưởng bộ Nội Vụ, hay ít ra cũng là Cục trưởng cục tình báo quốc gia!
Tiên lại thấy vui thật sự, vui vì bắt địa được, vui vì phá được điều bí mật nhỏ để anh chàng cụt hứng và mất trớn khỏi làm những bí mật lớn hơn, vui vì thấy anh chàng vẫn còn nể nang mình không như mấy đức ông chồng của vài con bạn ngang nhiên làm những điều mà vợ khổ tâm. Bởi vậy, vừa lau bàn Tiên vừa hát nho nhỏ:
– “Chỉ có biển mới biết, thuyền đi đâu về đâu…”
Tân nghe câu hát như là một lời cảnh cáo “chớ mà làm ẩu, tớ biết hết mọi chuyện rồi đó”. Bỗng anh giật mình, không lẽ cô nàng còn biết những bí mật khác nữa sao. Tân thừ người ra hết cười nổi. Cái bà khỉ này tai quái thật. Hèn chi lâu lâu cứ đá lông nheo và cười mím chi cọp với anh ra bộ ta đây biết hết trọi mà anh đâu để ý. Cứ nghĩ là bả tửng tửng cười tình với mình chứ. Rồi anh thẫn thờ hỏi:
– Em còn biết cái gì nữa nói ra luôn đi.
Tiên cười cười :
– Em có chỉ mấy người bạn trong hãng nếu muốn mua …thần dược thì liên lạc với anh.
Lần này Tân thiếu điều nhảy nhỏm. Sự ngạc nhiên làm anh bỗng cà lăm:
– Cái gì” Em…em bảo họ liên lạc với anh để mua cái đó hả” Mà…mà sao em biết”
Tiên nói tỉnh bơ:
– Chuyện gì của anh mà em không biết. Bày đặt thần bí thì thầm này nọ.
Tân suy nghĩ một lát rồi gặng hỏi vợ:
– Có phải em check email và nghe lén phone của anh phải không”
Tiên bật cười nắc nẻ đắc ý:
– Ai thèm nghe lén. Muốn biết tại sao em biết không” Thấy bác sĩ ghi toa anh có thuốc Viagra mà không bao giờ thấy anh xài, thuốc lại đâu mất hết trơn nên em tìm hiểu. Hóa ra anh bán chợ đen…ha ha! Em có giới thiệu cho anh mấy người khách mà anh đâu có biết.
Hóa ra mấy bí mật của chàng Tiên đã biết gần hết. Thêm một chuyện mà Tân không muốn và không dám hỏi vợ là chuyện “tình chay” của anh dạo nào. Khi không mà đứt đường tơ chắc cũng có tay cô nàng dính vào đây. Thôi, khôn hồn thì lơ luôn chứ lôi ra thắc mắc chắc có nước bị cắt cổ. Bà xã mình thật là cao tay!
Thanh Mai
Nước Mắt Đàn Ông.
Hình minh hoạ
Theo truyền thuyết, tạo hóa sinh ra đàn bà từ một dẻ sườn của người đàn ông và ban tặng họ cả gia tài khổng lồ đó là những giọt nước mắt của suối nguồn yêu thương, đau khổ. Đàn bà khóc là chuyện bình thường. Còn đàn ông, liệu họ có bao giờ rơi nước mắt? Nhân gian quan niệm đàn ông thường gắn liền với bản lĩnh cứng cỏi, sự lạnh lùng vô cảm. Không! Đàn ông cũng biết khóc, cười bởi họ cũng là con người có trái tim. Chỉ có điều nước mắt đàn bà trào qua bờ mi thì nước mắt đàn ông lại chảy ngược vào tim.
Tôi đã hơn một lần chứng kiến nước mắt đàn ông rơi.
Cha tôi khóc, ngày mẹ buông tay cha con tôi đi theo một người đàn ông khác, mẹ mải mê kiếm tìm ảo ảnh hạnh phúc ở chân trời xa lắc mà quên đi tổ ấm bình yên. Ngày ấy, cha câm lặng như một pho tượng bằng đá, bàn tay thô ráp của cha cầm cái rựa chém mạnh vào cây chuối sau vườn nhà, thân chuối đứt đôi như duyên nợ của cha mẹ tôi gãy làm đôi mảnh. Lưỡi dao sắc ngọt chém toạc bóng đêm, chém rách ngọn gió đông gầy, chém toạc lời thề đá vàng tào khang. Tôi sợ hãi ôm lấy cha, hét lên: “ Cha ơi, cây chuối mẹ trồng đó! Nó ra hoa rồi kìa!”. Nghe câu nói ngây thơ của tôi, cha cười đắng ngắt: “cảnh còn, người mất, tiếc chi con!”. Đêm ấy, nằm bên cha, tôi thao thức, nghe hai hàm răng cha nghiến mạnh để không bật ra tiếng khóc nhưng tôi vẫn cảm nhận được những giọt nước mắt mặn mòi của cha chảy ngược vào tim, tim cha buốt nhói, cha trằn trọc, tiếng thở dài kẽo kẹt nhịp chõng tre. Nhiều ngày sau đó, cha lầm lũi làm việc, đêm khuya, cha mượn cút rượu cuốc lủi có cái nút lá chuối khô tìm quên. Những lúc ấy, mắt cha đỏ ngầu, cổ họng cha phát ra những tiếng khô khốc tựa lời nguyền cay độc. Khi ấy, tôi chẳng hiểu cha cười hay khóc nữa, nếu có cười thì cũng ra nước mắt mà thôi. Rồi cha nhìn trăng, ngâm ngợi đôi vần thơ chua chát:
“Đá mòn nhưng dạ chẳng mòn
Tào Khê nước chảy hãy còn trơ trơ.”
Tôi cảm nhận được vết thương trong lòng cha sâu hoắm như một cái hố. Và tôi biết cha còn thương mẹ rất nhiều. Thương và hận đã vò xé con tim rớm máu của cha. Những tháng ngày ấy, cha tôi nước mắt chan cơm vơi đầy.
Gà trống nuôi con, cha quyết chí nuôi tôi ăn học. Kỳ thi đại học đến, cha con tôi khăn gói quả mướp lếch thếch đưa nhau lên thủ đô. Lần đầu tiên cha tôi xỏ đôi dép, đôi dép tổ ong mới đổi của bà lông ngan, lông vịt không che hết những ngón chân thô kệch lam lũ thò ra. Nhìn bộ dạng quê mùa, lớ ngớ của cha con tôi, bọn xe dù, bến cóc thi nhau chào mời. Cha con tôi bị bán khách đến vài ba lần, vẫn phải đi bộ hàng cây số mới hỏi thăm đến trường thi. Mỗi lần trả tiền xe, cha ngậm ngùi cởi bọc tiền được gói cẩn thận trong cái áo bộ đội đã sờn, còn tôi ấm ức, bức xúc với thái độ chém chặt, lừa gạt khách. Tôi lầm bầm: “ Cuộc sống thành phố thật phức tạp.”. Sợ tôi nản chí, ảnh hưởng việc thi cử, cha gượng cười: “ Lần đầu cha con mình lên đây, như vậy cũng rút ra bài học, đi một ngày đàng học một sàng khôn đó con.”. Sau khi thuê phòng trọ thi cho tôi tại kí túc xá, cha đưa tôi vào căng tin ăn cơm, nhưng cha chỉ mua một suất. Tôi ngạc nhiên hỏi, cha nói rằng hẹn gặp một người quen ăn cơm cùng họ. Tôi hồn nhiên tin ngay mà đâu hay cha lặng lẽ ăn cơm nắm, muối vừng dưới gốc cây. Đêm xuống, cha nói với tôi vào ngủ nhờ nhà người quen. Nào ngờ, sáng ra, lạ nhà, không ngủ được, tôi lang thang ra hành lang, giật mình phát hiện cha đang nằm ngủ ở ghế đá trong khuôn viên. Đến bên cha, tôi nghẹn ngào khóc nấc: “ Mình về thôi cha, con không thi nữa!”. Cha choàng tỉnh, an ủi tôi: “ Bố cô! Tôi ngủ đây mát như đàn, sao nào. Cực bao nhiêu cha cũng lo cho con học, phải học mới mở mặt ra được con ạ! Như cha đây, thất học, bất tài nên mẹ con bỏ cha...”, mắt cha nhìn xa xăm, còn tôi lại hun đúc quyết tâm khoa bảng. Sau mỗi buổi thi, cổng trường đông nghịt phụ huynh chờ con với tâm trạng hồi hộp. Giữa những chiếc xe hơi sang trọng nối đuôi nhau cùng dòng người mặt hoa da phấn, tôi nhận ra cha với chiếc áo bạc màu, cái quần quăn tít như lò xo cùng bộ dạng hớt hải, cha cầm cái mũ cối vẫy tay ra hiệu cho tôi khiến tôi không cầm được nước mắt. Tôi hoàn thành bài thi rất tốt, cha vui lắm, nhìn thiên hạ đưa rước con bằng xe hơi, cha ngậm ngùi: “ Cha bất tài nên con thiệt thòi!”. Tôi ôm lấy cha thầm thì: “Cha là người đàn ông vĩ đại nhất trong mắt con!”, cha cười mà mắt đỏ hoe: “ Bố cô! Lẻo mép!”.
Một ngày đẹp trời, cha đang cào thóc phơi bỗng có tiếng xe đạp “kính coong” của anh bưu tá đưa thư. Tôi trúng tuyển đại học. Hình như cha mừng hơn cả tôi, cầm phong thư có dấu đỏ chót của trường đại học trên tay, cha vỗ tay vào đùi đánh đét rồi quýnh quáng chạy khoe khắp xóm. Bà con ai cũng mừng cho cha con tôi.
Lần thứ hai cha khóc, ấy là ngày tiễn tôi đi học đại học. Ngồi trên chuyến xe liên tỉnh duy nhất trong ngày, tôi ngoái đầu nhìn lại, trong làn khói bụi, cha đứng đó, hanh hao gầy, mắt cha rưng rưng. Bóng cha loang lổ trong hoàng hôn nhạt nắng Tôi lên thành phố để lại trong cha cả trời thương nhớ, cả nỗi cô đơn vò võ. Cuộc sống phồn hoa chốn đô hội khiến tôi lạc lõng, thương nhớ cha nhiều hơn. Cha viết thư dặn dò tôi phải chăm chỉ học, không cần về nhà nhiều, dồn thời gian mà học, cần gì cha sẽ gửi cho. Thương cha, tôi chăm chỉ học hành, giành được học bổng cao nhất.
Nghỉ Tết, tôi háo hức mua sắm đồ trở về quê, không quên mua biếu cha một bộ quần áo mới bằng tiền học bổng của mình. Lặng lẽ về, không báo trước để tạo sự bất ngờ cho cha, bước chân vào khoảng sân vắng, tôi nghẹn lòng bắt gặp hình ảnh cha cặm cụi ngồi gói bánh chưng với đôi bàn tay vụng về, lóng ngóng. Việc này, bao năm rồi mẹ tôi vẫn làm. Cha gầy hơn, đôi mắt trũng sâu hơn. Chạy lại bên cha, tôi nghẹn ngào: “ Con nhớ cha quá!”, chiếc lá dong trên tay cha rơi xuống, cha mừng rỡ ngắm nghía tôi từ đầu đến chân, vẫn câu nói quen thuộc mà ghim tạc vào lòng tôi ngọt ngào: “ Bố cô! Lớn rồi mà như con nít! Liệu mà học, đừng có yêu đương tí tởn, cha gọt đầu bôi vôi nghe con!”. Những ngày Tết thật đầm ấm biết bao, tiếng nói cười rộn rã của tôi dệt thành những sợi nắng hồng sưởi ấm cuộc đời u buồn, ngang trái của cha dẫu những ngày ấy thật ngắn ngủi.
Tốt nghiệp đại học với tấm bằng đỏ, tôi dễ dàng kiếm được một công việc như mơ. Rồi tôi đẹp duyên với một chàng trai Hà thành gia giáo, tài ba. Cuộc đời như trải thảm cho tôi đi. Không! Đúng hơn là cha tôi đã dùng sự lam lũ, cay đắng đời mình để đệt thảm cuộc đời tôi. Cha đã nuôi tôi thành người bằng những đồng tiền lấm lem, chiu chắt một nắng hai sương. Cha đã oằn lưng cơ cực để con đường tôi đi thẳng tắp. Cha đã dùng giọt nước mắt đời mình để tô hồng nụ cười trên môi tôi. Ngày tôi lên xe hoa theo chồng, tôi đâu hay cha đã khóc thật nhiều mặc dù cha cố tỏ ra cứng rắn vì không muốn tôi buồn trong ngày hạnh phúc nhất cuộc đời. Ngoái lại, tôi bắt gặp hình bóng liêu xiêu, gầy guộc của cha thẫn thờ nhìn xác pháo tung bay rợp bờ sông đỏ nắng. Đưa tay vẫy chào tôi, cha khóc, nước mắt lăn dài trên gò má sạm màu nắng gió. Bộ quần áo mới toanh, sang trọng tôi sắm cho cha không khiến cha lột xác, nó mâu thuẩn , đối lập thê thảm với bộ dạng khắc khổ của cha.
Làm dâu xứ người, nỗi nhớ thương cha cồn cào trong tôi. Mỗi khi ngồi quây quần bên mâm cơm gia đình chồng cùng bàn ăn thịnh soạn, tôi lại thắt lòng, quay quắt nghĩ đến cha đơn chiếc bên cái mâm gỗ cùng vài quả cà muối hẩm, rau muống chấm tương. Tết đến, xuân về là lúc tôi nhớ cha nhiều hơn. Được cái mẹ chồng tôi là người hiểu biết, cảm cảnh cha tôi hiu quạnh, bà mua sắm quà Tết rồi cho vợ chồng tôi về quê ăn tết với cha. Tôi mừng rơi nước mắt. Ba Mươi Tết, vợ chồng tôi đánh xe hơi về quê. Không khí ngày xuân khiến xóm làng tưng bừng, rộn rã. Nhà nhà quây quần, đầm ấm bên mâm cơm tất niên sum vầy. Bước chân vào ngõ, lòng tôi quặn thắt nhìn ngôi nhà hiu quạnh, buồn tênh không chút sắc khí ngày xuân. Nép sau cây rơm, tôi lặng lẽ quan sát cha. Thân hình khắc khổ của cha lọt thỏm trong tấm áo bông huyền thoại, ngọn gió mãn đông tàn nhẫn rít gào từng cơn tê tái. Hình ảnh cha khoảnh khắc ấy đóng đinh trong lòng tôi nhức buốt. Ba Mươi tết, cha đơn chiếc, vò võ một mình. Ba Mươi Tết, cha cặm cụi, thui thủi bên chái bếp làm cơm cúng tổ tiên. Bàn tay gầy guộc của cha lóng ngóng đơm xôi, cái bánh chưng bóc vụng miếng to, miếng nhỏ, đỗ, thịt thò cả ra ngoài. Tiếng nói cười rôm rả bên nhà hàng xóm vọng lại khiến cha ngước mắt, rồi cha nhìn xa xăm như kiếm tìm điều gì đó và...một giọt nước mắt mặn mòi từ từ lăn xuống khuôn mặt khắc khổ, in hằn bao cay đắng. Không thể kìm lòng được nữa, tôi chạy đến ôm chầm cha nức nở như con nít bị đòn oan: “ Cha ơi, con về với cha rồi đây!”. Cha tôi sững sờ: “Các con về sao không báo cha? Cúng tất niên xong, mau về trên đấy ăn Tết với ông bà.”. Tôi vẫn nghẹn ngào: “Không, vợ chồng con sẽ ăn tết với cha.”. Cha lặng người, ái ngại: “Thế sao được, con gái lấy chồng phải chu toàn việc nhà chồng. Cả năm có ba ngày tết, các con phải về sum họp kẻo lỗi đạo dâu con.”. Chồng tôi cay cay khóe mắt, ôm choàng cha: “Là mẹ con bảo chúng con về đó cha.”. Đúng lúc ấy có chuông điện thoại của mẹ chồng tôi gọi chúc tết cha tôi, bà nói rằng trên đó còn có các anh, chị nên vợ chồng tôi cứ yên tâm ăn tết ở quê cùng cha. Cha mừng ra mặt, vụng về nói lời cảm ơn và chúc tết bố mẹ chồng tôi.
Một ngày, dì ruột tôi báo tin mẹ tôi bệnh nặng, đơn chiếc một mình không ai chăm sóc. Người đàn ông dụ dỗ mẹ tôi đã bỏ bà ra đi khi “Con ong đã tỏ đường đi, lối về”, khi hoa tàn, nhụy rữa xuân thì nhạt phai. Nghe tin ấy, lòng tôi lạnh lùng, dửng dưng lạ! Tôi thầm nghĩ phải chăng đó là quả báo mà bà đã tự gieo, gặt. Nhưng dì tôi nói đúng, dẫu oán giận bao nhiêu thì tôi vẫn là giọt máu mà mẹ đã mang nặng đẻ đau chín tháng mười ngày, thâm tình đâu dễ dàng rũ bỏ. Tôi quyết định thông báo với cha tin này. Mặt ông tím bầm lại giận dữ hệt như cái ngày mẹ bỏ đi, ông hét lớn: “Đừng nhắc tới người đàn bà tệ bạc ấy trước mặt cha. Coi như bà ấy đã chết rồi.”
Vậy nhưng nước mắt cha tôi vẫn rơi tiếp. Ấy là ngày cuối đời của mẹ, cha bất ngờ xuất hiện. Mẹ thều thào nói lời tạ lỗi với cha con tôi trong hơi thở gấp gáp. Cha khóc nghẹn: “Bà dại lắm! Sao lại để mình ra nông nỗi này? Bà có biết tôi vẫn đợi bà trở về từng ngày không? Có kiếp sau, bà vẫn phải trả nợ cha con tôi. Tôi đưa bà về nhà mình nhé!”. Thì ra cha vẫn yêu mẹ nhiều lắm, tình yêu và hận thù làm héo hon con tim cha. Mẹ tôi cười thanh thản, nhẹ lòng, hai tay mẹ run rẩy chới với nắm tay tôi và cha, giọt nước mắt của cha và mẹ hòa vào nhau trên đường giao định mệnh. Mẹ trút hơi thở cuối cùng. Cha tôi lại lặng lẽ lo ma chay cho mẹ, khuôn mặt cha thêm nhiều nếp nhăn hơn, đôi mắt ông trũng sâu hơn. Mỗi ngày cúng cơm cho mẹ, nước mắt cha lại chảy ngược vào tim. Tôi biết!
Khi nước mắt đàn ông rơi, ấy là tột đỉnh của niềm hạnh phúc!
Khi nước mắt đàn ông rơi, ấy là tột cùng của sự khổ đau!
Cha tôi... đã khóc một đời!
Đi qua ngày của cha.
Từ FB Anh Phan
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
