6 quả chuông nặng gần 30 tấn, đàn
organ cổ nhất nhì Việt Nam, đồng hồ khổng
lồ... trong nhà thờ Đức Bà Sài Gòn gần 140 năm tuổi rất ít người biết đến.
Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn được xây năm 1877, hoàn thành ba năm sau đó với
tổng kinh phí khoảng 2,5 triệu France Pháp theo tỷ giá thời bấy giờ. Công
trình dài 91 m; rộng 35,5 m; vòm mái chính cao 21 m và hai tháp chuông cao
gần 57 m. Toàn bộ xi măng, sắt thép đến ốc vít đều mang từ Pháp sang. Mặt
ngoài của công trình xây bằng loại gạch làm tại Marseille để trần, không tô
trát, không bám bụi rêu (đến nay vẫn còn màu sắc hồng tươi).
Sau gần 140 năm, nhà thờ Đức Bà đã trở thành một công trình kiến trúc biểu
tượng của Sài Gòn. Nằm ở trung tâm quận 1, lại là nhà thờ Chánh tòa của
Tổng giáo phận TP HCM nên đây là địa điểm người dân thường tập trung về vào
các dịp lễ, Tết, nhất là Noel.
Ngoài kiến trúc đặc sắc, bên trong nhà thờ Đức Bà còn có những "cổ vật"
đặc biệt mà không nhiều người được biết, ở 2 tháp chuông cao gần 58 m và
gác đàn nằm tại ngọn tháp này (đối diện bàn thờ chính). Trong ảnh là cầu
thang duy nhất dẫn lên tháp chuông nhà thờ, rộng khoảng 40 cm.
Gác chuông cao gần 37 m kể từ mặt đất, rất tối. Sàn được lót sơ sài bằng
những miếng gỗ nhỏ cách khoảng, nhìn xuống sâu hút, lạnh người. Gác chuông
bên phải (phía bên Trường Hòa Bình) có hai chuông mang tên nốt nhạc La và
Do. Gác chuông bên trái có 4 quả chuông Sol, Si, Mi và Re.
Ba quả chuông to nhất là Sol nặng 8.745 kg, Si nặng 3.150 kg và quả Re
nặng 2.194 kg. Tổng trọng lượng các quả chuông là gần 30 tấn, đều được đúc
ở Pháp năm 1879. Đặc điểm của chuông nhà thờ là có âm sắc riêng không thể
lẫn vào đâu.
Những chiếc chuông được điều khiển bằng điện từ bên dưới. Riêng ba quả
chuông lớn trước khi đánh đều được khởi động bằng cách đạp (vì quá nặng)
cho lắc trước khi bật rờle điện. Khi đổ cùng lúc 6 chuông, tiếng chuông
được cho là vang xa trong phạm vi khoảng 10 km.
Giữa 4 quả chuông của tháp bên phải (phía Bưu điện thành phố) là một cầu
thang nhỏ dẫn lên đỉnh ngọn tháp. Trên đó có 4 cửa và ban công, từ đây có
thể ngắm mọi hướng của thành phố. Hiện, cả 2 tháp chuông đều bị xuống cấp
nghiêm trọng, mỗi lần mưa nước đều tạt vào trong.
Giữa hai ngọn tháp, đối diện bàn thờ chính của ngôi thánh đường là gác
đàn. Tại đây đặt một chiếc đàn organ ống, được cho là một trong hai cây cổ
nhất Việt Nam hiện nay. Nó được các chuyên gia nước ngoài làm thủ công,
thiết kế riêng để âm thanh đủ cho cả nhà thờ nghe, không nhỏ mà cũng không
ồn. Phần thân đàn cao khoảng 3 m, ngang chừng 4 m, dài 2 m chứa những ống
hơi bằng nhôm đường kính khoảng 10 cm.
Phần điều khiển đàn nằm riêng nối với thân đàn bằng những trục, có những
phím đàn như đàn organ bình thường hiện nay dùng tay gõ và những phím to
đặt dưới sàn nhà (dài chừng 3m, ngang khoảng 1m) để người điều khiển đàn
đạp lên khi dùng nốt trầm.
Bên trong đàn được thiết kế tương tự đàn piano nhưng phức tạp hơn. Đàn còn
có những thanh gõ lớn để đập vào phần dưới các ống hơi phát ra âm thanh,
tương tự kiểu đánh đàn K'lông Pút của Tây Nguyên. Tuy nhiên, do thiếu bảo
quản nên đàn đã hỏng hoàn toàn (bị mối ăn phần gỗ bàn phím điều khiển bằng
tay).
Cũng nằm ở giữa 2 tháp chuông, phía trên gác đàn có căn phòng đặt bộ máy
của chiếc đồng hồ khổng lồ nhà thờ Đức Bà. Từ bộ máy có trục bằng sắt nối
với đồng hồ lớn đặt ở bên ngoài, phía mặt trước nhà thờ.
Bộ máy đồng hồ to như một chiếc tủ chứa quần áo loại lớn, cao khoảng 2,5
m, dài khoảng 3 m và ngang độ hơn một mét.
Để điều chỉnh đồng hồ, phía sau máy có một chiếc đồng hồ to cỡ đồng hồ
reo trong gia đình. Chỉ cần theo dõi chiếc đồng hồ con này, có thể biết
đồng hồ lớn chạy chậm, nhanh, đúng hay sai giờ.
lồ... trong nhà thờ Đức Bà Sài Gòn gần 140 năm tuổi rất ít người biết đến.
Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn được xây năm 1877, hoàn thành ba năm sau đó với
tổng kinh phí khoảng 2,5 triệu France Pháp theo tỷ giá thời bấy giờ. Công
trình dài 91 m; rộng 35,5 m; vòm mái chính cao 21 m và hai tháp chuông cao
gần 57 m. Toàn bộ xi măng, sắt thép đến ốc vít đều mang từ Pháp sang. Mặt
ngoài của công trình xây bằng loại gạch làm tại Marseille để trần, không tô
trát, không bám bụi rêu (đến nay vẫn còn màu sắc hồng tươi).
Sau gần 140 năm, nhà thờ Đức Bà đã trở thành một công trình kiến trúc biểu
tượng của Sài Gòn. Nằm ở trung tâm quận 1, lại là nhà thờ Chánh tòa của
Tổng giáo phận TP HCM nên đây là địa điểm người dân thường tập trung về vào
các dịp lễ, Tết, nhất là Noel.
Ngoài kiến trúc đặc sắc, bên trong nhà thờ Đức Bà còn có những "cổ vật"
đặc biệt mà không nhiều người được biết, ở 2 tháp chuông cao gần 58 m và
gác đàn nằm tại ngọn tháp này (đối diện bàn thờ chính). Trong ảnh là cầu
thang duy nhất dẫn lên tháp chuông nhà thờ, rộng khoảng 40 cm.
Gác chuông cao gần 37 m kể từ mặt đất, rất tối. Sàn được lót sơ sài bằng
những miếng gỗ nhỏ cách khoảng, nhìn xuống sâu hút, lạnh người. Gác chuông
bên phải (phía bên Trường Hòa Bình) có hai chuông mang tên nốt nhạc La và
Do. Gác chuông bên trái có 4 quả chuông Sol, Si, Mi và Re.
Ba quả chuông to nhất là Sol nặng 8.745 kg, Si nặng 3.150 kg và quả Re
nặng 2.194 kg. Tổng trọng lượng các quả chuông là gần 30 tấn, đều được đúc
ở Pháp năm 1879. Đặc điểm của chuông nhà thờ là có âm sắc riêng không thể
lẫn vào đâu.
Những chiếc chuông được điều khiển bằng điện từ bên dưới. Riêng ba quả
chuông lớn trước khi đánh đều được khởi động bằng cách đạp (vì quá nặng)
cho lắc trước khi bật rờle điện. Khi đổ cùng lúc 6 chuông, tiếng chuông
được cho là vang xa trong phạm vi khoảng 10 km.
Giữa 4 quả chuông của tháp bên phải (phía Bưu điện thành phố) là một cầu
thang nhỏ dẫn lên đỉnh ngọn tháp. Trên đó có 4 cửa và ban công, từ đây có
thể ngắm mọi hướng của thành phố. Hiện, cả 2 tháp chuông đều bị xuống cấp
nghiêm trọng, mỗi lần mưa nước đều tạt vào trong.
Giữa hai ngọn tháp, đối diện bàn thờ chính của ngôi thánh đường là gác
đàn. Tại đây đặt một chiếc đàn organ ống, được cho là một trong hai cây cổ
nhất Việt Nam hiện nay. Nó được các chuyên gia nước ngoài làm thủ công,
thiết kế riêng để âm thanh đủ cho cả nhà thờ nghe, không nhỏ mà cũng không
ồn. Phần thân đàn cao khoảng 3 m, ngang chừng 4 m, dài 2 m chứa những ống
hơi bằng nhôm đường kính khoảng 10 cm.
Phần điều khiển đàn nằm riêng nối với thân đàn bằng những trục, có những
phím đàn như đàn organ bình thường hiện nay dùng tay gõ và những phím to
đặt dưới sàn nhà (dài chừng 3m, ngang khoảng 1m) để người điều khiển đàn
đạp lên khi dùng nốt trầm.
Bên trong đàn được thiết kế tương tự đàn piano nhưng phức tạp hơn. Đàn còn
có những thanh gõ lớn để đập vào phần dưới các ống hơi phát ra âm thanh,
tương tự kiểu đánh đàn K'lông Pút của Tây Nguyên. Tuy nhiên, do thiếu bảo
quản nên đàn đã hỏng hoàn toàn (bị mối ăn phần gỗ bàn phím điều khiển bằng
tay).
Cũng nằm ở giữa 2 tháp chuông, phía trên gác đàn có căn phòng đặt bộ máy
của chiếc đồng hồ khổng lồ nhà thờ Đức Bà. Từ bộ máy có trục bằng sắt nối
với đồng hồ lớn đặt ở bên ngoài, phía mặt trước nhà thờ.
Bộ máy đồng hồ to như một chiếc tủ chứa quần áo loại lớn, cao khoảng 2,5
m, dài khoảng 3 m và ngang độ hơn một mét.
Để điều chỉnh đồng hồ, phía sau máy có một chiếc đồng hồ to cỡ đồng hồ
reo trong gia đình. Chỉ cần theo dõi chiếc đồng hồ con này, có thể biết
đồng hồ lớn chạy chậm, nhanh, đúng hay sai giờ.
