Một con voi ma mút lông xoăn trong vòng đời 28 năm của mình đã di chuyển trên quãng đường với chiều dài tương đương 2 vòng quanh Trái Đất.
Ngà của một con voi ma mút lông xoăn được phát hiện tại đảo Wrangel, đông bắc Siberia. (Ảnh: AFP/TTXVN)
Một con voi ma mút lông xoăn trong vòng đời 28 năm của mình đã di chuyển trên quãng đường với chiều dài tương đương 2 vòng quanh Trái Đất.
Phát hiện thú vị bất ngờ này đã được các nhà khoa học công bố trên tạp chí uy tín Science ngày 12/8.
Phó Giáo sư Clement Bataille thuộc Đại học Ottawa và là một trong những tác giả đứng đầu nghiên cứu này, cho biết: “Voi ma mút thường di chuyển rất nhiều nhưng không có lý do rõ ràng về việc tại sao chúng di chuyển trên những quãng đường xa như vậy bởi vì loài động vật khổng lồ như vậy khi di chuyển phải cần rất nhiều năng lượng.”
Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã tiến hành phân tích ngà của một con voi ma mút đực lông xoăn sống vào cuối kỷ Băng hà gần đây nhất. Họ đã đặt tên cho con voi này là “Kik” theo tên một dòng sông ở địa phương.
Chú voi Kik sống ở Alaska cách đây 17.000 năm và xác của nó được tìm thấy gần dãy núi Brooks ở bang Alaska.
Ngà của voi ma mút gần giống như vân gỗ của cây trong việc ghi lại thông tin về quá trình sinh trưởng của con vật.
Thêm vào đó, một số nguyên tố hóa học được tích hợp vào ngà khi con vật còn sống có thể đóng vai trò như những chiếc đinh ghim trên bản đồ, thể hiện nơi con vật đã đi qua.
Các nhà khoa học đã “theo vết” hành trình của con vật bằng cách nghiên cứu các loại nguyên tố hoặc đồng vị của stronti và oxy có trong chiếc ngà dài 1,5m. Kết quả dữ liệu phù hợp với các bản đồ dự đoán các dạng đồng vị trên khắp Alaska.
Các các nhà khoa học rất ngạc nhiên khi phát thấy con voi Kik có thể đã di chuyển được khoảng 70.000km (trong khi chu vi của Trái Đất là 40.000km) và không chỉ sinh sống ở vùng đồng bằng Alaska như họ từng nghĩ.
Con vật này đã thường xuyên trở về một số vùng, nơi mà nó có thể sinh sống trong vài năm. Song sự di chuyển của nó cũng thay đổi tùy thuộc vào tuổi tác, thậm chí ngay cả trước khi nó chết vì đói.
Con voi ma mút lông xoăn này trong vòng đời của mình đã 3 hoặc 4 lần thực hiện hành trình dài tới 500, 600 hoặc 700km chỉ trong vài tháng.
Theo các nhà khoa học, con voi này có thể phải di chuyển từ bầy đàn này sang bày đàn khác liên quan tới sinh sản, hoặc có thể phải tìm vùng đất sinh sống mới có nhiều thực ăn hơn để tránh hạn hán hoặc mùa Đông khắc nghiệt.
Theo các nhà khoa học, phát hiện này có thể làm sáng tỏ nguyên nhân khiến loài voi khổng lồ này bị tuyệt chủng.
Việc hiểu biết nguyên nhân khiến loài voi ma mút bị tuyệt chủng sẽ giúp bảo vệ quần thể các động vật lớn khổng lồ khác đang bị đe dọa, như voi, tuần lộc caribu./.
Minh Châu (TTXVN/ Vietnam+)
Không phải CO2, mêtan mới là loại khí quyết định thành bại trong chống biến đổi khí hậu
Mêtan không được nhắc tới nhiều bằng khí CO2 khi nói tới thủ phạm làm Trái Đất ấm lên, nhưng giải quyết loại khí thải này sẽ đóng vai trò quyết định trong chống biến đổi khí hậu thập kỷ tới.
Các bãi rác khắp thế giới là một nguồn mêtan ngày càng nhiều. Ảnh: Getty Images
Theo tờ Vox, trong các cuộc bàn luận về biến đổi khí hậu, mêtan thường không gây chú ý suốt một thời gian dài. Nhiều người có thể không biết rằng con người đang thải ra khí quyển một loại khí gây hiệu ứng nhà kính còn mạnh hơn CO2, và tốc độ thải loại khí này nhanh nhất trong ít nhất 800.000 năm trở lại đây. Mêtan gây hại cho không khí và khí này xuất phát từ các nguồn khác nhau, từ đường ống dẫn khí đốt và dầu cho tới bãi rác và bò. Sau một thời gian, mêtan và các loại khí thải gây hiệu ứng nhà kính khác bắt đầu được các nhà khoa học quan tâm xử lý.
Báo cáo mới mang tính bước ngoặt của Ủy ban liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC), đánh dấu lần đầu tiên Liên hợp quốc dành chú ý đáng kể cho các loại khí thải khác ngoài CO2. Trong báo cáo, có trọn vẹn một chương dành cho các loại khí thải ô nhiễm ngắn hạn như mêtan mà một trong những nguồn phổ biến nhất của khí này là nhiên liệu hóa thạch.
Vì các loại khí thải ô nhiễm ngắn hạn chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong khí quyển so với lượng carbon mà con người thải vào không khí, nên mêtan luôn đứng thứ hai trong thảo luận về biến đổi khí hậu. Có một lượng mêtan thoát ra khỏi mặt đất ở những nơi như mỏ dầu và băng vĩnh cửu. Các nhà khoa học vẫn đang tìm cách tìm hiểu về các nguồn khác nhau của mêtan.
Báo cáo của IPCC phản ánh những điều chưa chắc chắn này. Các tác giả của chương về mêtan không kể tên nguồn chính thải ra mêtan. Tuy nhiên, báo cáo là một trong những bước phát triển lớn nhất trong nghiên cứu khí hậu kể từ báo cáo gần đây nhất năm 2013.
Mặc dù mêtan không được đánh giá đúng như carbon, nhưng loại khí này đóng vai trò lớn trong khủng hoảng khí hậu. Trong một giai đoạn 20 năm, mêtan giữ nhiệt mạnh hơn carbon ít nhất 80 lần, nhưng khí này bắt đầu giảm bớt trong khí quyển trong vài năm. Nếu bây giờ là thập kỷ quyết định để hành động, thì chiến lược mêtan cần phải ở trung tâm chính sách đối phó với tình trạng ấm lên toàn cầu.
Mêtan có thể tạo ra sự khác biệt. Giải quyết vấn đề liên quan mêtan có thể giúp hành tinh có chút thời gian quý giá để xử lý các vấn đề dài hạn do ô nhiễm carbon và nhiên liệu hóa thạch gây ra về lâu dài.
Hoạt động chăn nuôi bò cũng là một nguồn thải khí mêtan. Ảnh: Getty Images
Mêtan có hàng triệu nguồn trên toàn cầu, từ gia súc, vật liệu hữu cơ phân hủy, rác thực phẩm tại bãi rác, khí tự nhiên… Khí tự nhiên thải ít CO2 hơn than đá, nhưng loại khí này không sạch vì đốt cháy mêtan vẫn thải ra carbon và mêtan thoát ra ngoài mà không cần đốt lại càng gây ra tình trạng ấm hơn nhiều hơn.
Ngành dầu mỏ và khí đốt cho rằng mình không chịu trách nhiệm về ô nhiễm mêtan, nhưng giới khoa học lại nghĩ khác. Quỹ Bảo vệ Môi trường giám sát mêtan trên các mỏ dầu và khí đốt ở Texas, Mỹ phát hiện rằng các mỏ dầu ở Mỹ làm rò rỉ lượng mêtan nhiều hơn ước tính tới 60%. Nhà khoa học Eric Kort tại Đại học Michigan phát hiện ra rằng mêtan bốc lên từ giếng dầu ngoài khơi nhiều hơn rất nhiều so với những gì người ta từng nghĩ.
Tổng hợp nhiều kết quả nghiên cứu cho thấy những tiến bộ tối thiểu mà con người đạt được trong giải quyết ô nhiễm carbon không có mấy ý nghĩa vì ô nhiễm mêtan gia tăng đã xóa bỏ một số tiến bộ mà Mỹ đạt được trong làm sạch ngành năng lượng than đá.
Báo cáo của IPCC lưu ý rằng lượng mêtan đã tăng nhanh từ năm 2007 do hoạt động nông nghiệp (Tây Á, Đông Á, Brazil, Bắc Phi) và đốt nhiên liệu hóa thạch (Bắc Mỹ). Nói cách khác, các nhà khoa học tin rằng con người là nguyên nhân chính khiến ô nhiễm mêtan ngày càng tăng.
Tuy nhiên, các nước chưa làm gì nhiều để giải quyết tình trạng này. Chính quyền Mỹ thời ông Donald Trump đã bỏ quy định yêu cầu công ty dầu mỏ giám sát và giải quyết rò rỉ mêtan. Hầu như không có mấy nền kinh tế lớn đo lường loại khí này. Trung Quốc có hẳn thị trường trao đổi carbon nhưng lại không làm gì mấy để kiểm soát mêtan. Giải quyết ô nhiễm mêtan không đơn giản vì có quá nhiều nguồn.
Các nhà môi trường cho rằng chúng ta phải chuyển đổi từ sử dụng than, khí đốt và dầu sang nhiên liệu sạch càng nhanh càng tốt, nhưng ngăn chặn ô nhiễm không thể chờ đợi quá trình chuyển đổi này.
Một liên minh 134 tổ chức sức khỏe và môi trường đã cùng ủng hộ một mục tiêu cụ thể: cắt giảm 65% ô nhiễm mêtan trong ngành khí đốt và dầu mỏ tới năm 2025 và đã gây áp lực để chính quyền Mỹ thông qua mục tiêu tương tự.
Lợi ích của việc hạn chế mêtan sẽ rất quan trọng khi thế giới tiếp tục “đánh bạc” với khí hậu. Giải quyết khí thải mêtan ở nhiều ngành, gồm khí đốt và dầu mỏ, nông nghiệp, rác thải, có thể làm chậm tốc độ ấm lên của Trái Đất tới 30%. 1/4 độ C tới năm 2025 nghe có vẻ không nhiều nhặn gì nhưng thay đổi nhỏ này có thể kiềm chế một loạt ảnh hưởng cực đoan.
Thùy Dương/Báo Tin tức
Cầu kính đáng sợ chưa là gì so với cây cầ
Trải nghiệm thót tim nhất khi bạn đặt chân lên cây cầu lưới này là sự chênh vênh, lơ lửng giữa không trung.
(Ảnh: Green Discovery Laos)
Mặc dù sở hữu cảnh quan hấp dẫn với những dãy núi đá vôi trùng điệp và nhiều thác nước nép mình trong khu rừng nguyên sinh, tuy nhiên khu vực này là một trong những kỳ quan thiên nhiên ít được biết đến nhất của Lào. Từ dưới lên đến đỉnh của View Point ngoạn mục, bạn sẽ được trải nghiệm chuyến đi bộ khó quên, leo núi, đu dây zip-line,...
(Ảnh: Discover Laos)
The Rock Viewpoint được phát triển bởi Green Discovery Lào - công ty du lịch sinh thái và du lịch nổi tiếng. Nó cung cấp cho du khách các hoạt động như đu zipline qua các đỉnh lởm chởm, đi bộ trên tán cây và lưới nhện dài qua một hẻm núi. Những hoạt động này được lên lịch trình và thiết kế cẩn thận để bạn có thể trải nghiệm Khu bảo tồn quốc gia Phou Hinboun một cách trọn vẹn nhất mà vẫn không xâm hại đến hệ sinh thái tự nhiên.
(Ảnh: Discover Laos)
Để chinh phục được The Rock Viewpoint, chuyến đi của bạn sẽ không ngừng nghỉ, bắt đầu từ việc đi bộ và leo núi, tiếp đến là sẽ trải nghiệm đu đưa trên dây zipline từ ngọn núi này qua ngọn núi khác.
(Ảnh: Discover Laos)
Điều đặc biệt của hành trình đến The Rock Viewpoint chắc chắn là đi qua cây cầu lưới nhện như thách thức sự can đảm và cả sự tự tin của những nhà chinh phục đỉnh cao. Đứng trên chiếc cầu lưới này sẽ cho bạn cảm giác như chỉ cần đặt chân xuống là bạn có thể rơi xuống vực bất cứ lúc nào. Bạn có thể liên tưởng như bản thân đang tự mình đi trên một chiếc võng chông chênh và mất thăng bằng. Nhưng bạn yên tâm là người ta đã thiết kế và thi công rất chắc chắn, sự an toàn của bạn bao giờ cũng được đặt lên hàng đầu.
(Ảnh: Discover Laos)
Nếu bỏ qua được sự sợ hãi thì bạn chắc chắn sẽ có trải nghiệm vô cùng thú vị tại đây. Khung cảnh của những tảng đá vôi sắc nhọn nằm trọn trong tầm mắt của bạn. Đặc biệt, nó sẽ tuyệt vời hơn rất nhiều khi bạn trải nghiệm vào chiều tối, vì đơn giản bạn sẽ được ngắm thêm ánh mặt trời xuống núi.
