Có một cơ quan trong thân thể mình, mỗi ngày đều miệt mài lọc bỏ độc tố, dự trữ sinh khí, điều hòa cảm xúc, nuôi dưỡng cả huyết mạch và tinh thần. Nó không bao giờ kêu than, không bao giờ “xin nghỉ phép”, nhưng cũng chính vì sự âm thầm ấy mà ta hay bỏ quên. Đến khi nó “lên tiếng” thì thường là đã muộn.

Đó chính là LÁ GAN – vị tướng quân trung kiên trong ngũ tạng.

Bs xin chia sẻ một điều nghe tưởng đơn giản mà lại quyết định cả tuổi thọ và sức khoẻ: Gan sợ nhất điều gì?

1. Gan sợ nhất cảm xúc tiêu cực – Giận dữ và ức chế
Trong Đông y có câu: “Can chủ sơ tiết” – nghĩa là gan giúp sơ tiết, điều hoà cảm xúc.
Khi ta giận dữ, lo âu, kìm nén lâu ngày → khí gan uất kết, không sơ tiết được → dễ sinh bệnh.
Người “gan hư” thường khó tha thứ, hay cáu gắt, dễ rơi vào stress, thậm chí trầm uất.
Hiện đại học chứng minh: stress kéo dài làm tăng hormon cortisol, gây tổn thương tế bào gan, suy giảm miễn dịch.

Nếu thương lá gan, hãy tập buông xả, học cách hít thở sâu, đi bộ, thiền định, dưỡng sinh. Một nụ cười đôi khi chính là “thuốc giải độc” tốt nhất cho gan.

2. Gan sợ nhất thức khuya
Khung giờ 23h – 3h sáng là “thời điểm vàng” để gan thải độc, tái tạo năng lượng.
Nếu ta thức khuya, gan không kịp nghỉ ngơi, độc tố không được đào thải → cơ thể sinh mụn, da xạm, mắt mỏi, người mệt mỏi, tinh thần uể oải.
Người thường xuyên thức khuya còn dễ bị rối loạn men gan, rối loạn chuyển hóa, trí nhớ kém.

Muốn dưỡng gan, ngủ trước 23h, ngủ sâu giấc là món quà lớn nhất dành cho gan.

3. Gan sợ nhất rượu bia, cay nóng
Rượu bia là kẻ thù số một của gan. Trong mỗi ly rượu là gánh nặng mà gan phải giải độc từng giọt, từng tế bào.
Cay nóng, ớt tiêu, đồ chiên nướng, dầu mỡ cũng làm gan bị “hun đốt” từ bên trong.
Đông y gọi là “can hoả vượng” – lửa bốc lên, người dễ cáu gắt, mặt đỏ, mắt đỏ, miệng khô đắng.
Hiện đại gọi tên là: gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan, ung thư gan.

Hãy thay ly rượu bằng trà thảo dược (atiso, nhân trần, cà gai leo, bồ công anh). Thay cay nóng bằng rau xanh, quả vị chua nhẹ để gan được “sơ tiết” dễ dàng.

4. Gan sợ nhất lười vận động
Gan điều tiết khí huyết toàn thân. Khi ta ít vận động, khí huyết bị ứ trệ, gan phải làm việc nhiều hơn mà vẫn “không thoát được”.
Người ngồi nhiều, ít vận động dễ rơi vào vòng xoắn: béo bụng – mỡ máu cao – gan nhiễm mỡ – tiểu đường.
Cơ bắp ít hoạt động, gân mạch dễ co cứng, run rẩy – Đông y gọi là “can chủ cân” (gan nuôi gân).

Mỗi ngày chỉ cần 30 phút đi bộ, yoga, dưỡng sinh, thái cực quyền là đã giúp gan “thở phào nhẹ nhõm”.

5. Gan sợ nhất sự thờ ơ
Khác với tim hay dạ dày, gan không có thần kinh cảm giác đau. Nghĩa là gan có thể bệnh nặng mà ta không hề hay biết.
Nhiều người chỉ phát hiện bệnh gan khi đã ở giai đoạn muộn, bởi trước đó gan im lặng chịu đựng.
Một số tín hiệu sớm thường bị bỏ qua: mắt mờ khô, da vàng sạm, móng tay dễ gãy, kinh nguyệt bất thường, dễ cáu gắt, mất ngủ.

Lắng nghe cơ thể, khám sức khoẻ định kỳ, đừng đợi đến khi “gan kêu cứu” mới bắt đầu chữa.

Cách dưỡng sinh cho Gan – để gan không còn “sợ”
Ăn uống điều độ: thêm bơ, táo, cà chua, cải xanh, súp lơ… để mát gan, tăng chuyển hoá.
Ngủ nghỉ đúng giờ: 23h – 3h sáng ngủ sâu để gan hồi phục.
Uống thảo dược: cà gai leo, nhân trần, bồ công anh, cúc hoa, atiso… giúp thanh nhiệt, giải độc.
Sống thảnh thơi: bớt giận dữ, thêm tha thứ.
Tránh phong tà: đêm gió lạnh nên giữ ấm, tránh để tà khí nhập vào gan gây co cứng gân cơ.

Mọi người ơi,
Gan khỏe thì thân mạnh, tinh sáng, trí minh. Nhưng gan lại dễ bị lãng quên nhất, bởi nó không kêu đau, chỉ “chết thầm”.

Nếu thương gan, xin hãy:
Bớt một chút nóng giận – thêm một chút bao dung.
Bớt một chút rượu bia – thêm một ly trà thảo mộc.
Bớt một giờ thức khuya – thêm một giấc ngủ lành.
Dưỡng gan không phải chuyện xa xôi, mà bắt đầu từ những điều rất nhỏ mỗi ngày.

Nếu bài viết này cho cô bác, anh chị chút gì để suy ngẫm, để thương hơn cơ thể mình, xin hãy để lại một chiếc tim

, hay chia sẻ cho bạn bè. Biết đâu, nhờ một lời nhắc, sẽ có thêm một lá gan được giữ gìn, một đời người thêm khoẻ mạnh.

Vì sức khoẻ không chỉ là chuyện riêng của mỗi người – mà là hạnh phúc chung của cả cộng đồng.

Sưu tầm

6 nhóm thực phẩm là thủ phạm âm thầm gây hại cho đôi mắt của bạn

Không ít thực phẩm quen thuộc trong bữa ăn hằng ngày có thể ảnh hưởng tiêu cực tới thị lực nếu bạn sử dụng thường xuyên, khiến mắt dễ khô mỏi, mờ dần theo thời gian, do đó cần được kiểm soát hợp lý.

Một số loại thực phẩm gây hại cho thị lực và sức khỏe tổng thể của mắt. (Ảnh: eyesonwestlake)

Thị lực là một trong những giác quan quan trọng nhất, nhưng khoảng 250 triệu người trên thế giới đang phải đối mặt với các vấn đề thị lực từ nhẹ đến nghiêm trọng.

Điều ít ai ngờ là sức khỏe đôi mắt liên quan mật thiết đến tim mạch và hệ tuần hoàn. Những gì chúng ta ăn uống không chỉ ảnh hưởng đến tim mà còn tác động lâu dài đến thị lực.

Để bảo vệ cửa sổ tâm hồn, bạn cần nhận diện và hạn chế những "thủ phạm" thầm lặng sau đây trong chế độ ăn uống hàng ngày.

Carbohydrate tinh chế

Các nghiên cứu chỉ ra rằng carbohydrate tinh chế, như trong bánh mì trắng và mì ống, liên quan đến nguy cơ thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD) cao hơn, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mất thị lực ở người cao tuổi.

Khi tiêu hóa, những loại carbohydrate này làm đường huyết tăng vọt, tạo áp lực lên mạch máu và võng mạc.

Các chuyên gia khuyến nghị sử dụng ngũ cốc nguyên hạt, vừa cung cấp năng lượng ổn định vừa bảo vệ sức khỏe mắt.

Thịt chế biến

Thịt nguội. (Nguồn: Getty)

Xúc xích, thịt xông khói hay thịt nguội chứa lượng natri cao, dễ dẫn đến tăng huyết áp. Huyết áp cao lâu dài có thể gây ra bệnh võng mạc tăng huyết áp, tổn thương mạch máu, mờ mắt, thậm chí làm chết dây thần kinh. Đồng thời, natri dư thừa còn thúc đẩy tích tụ chất lỏng dưới võng mạc, gây bệnh lý mạch mạc.

Các chuyên gia khuyến nghị hạn chế natri ở mức 2.300 miligam mỗi ngày để bảo vệ mắt và tim mạch.

Thực phẩm chiên và dầu ăn giàu chất béo bão hòa

Thực phẩm chiên ngập dầu chứa nhiều chất béo chuyển hóa, làm tăng cholesterol LDL và thúc đẩy bệnh tim, đột quỵ, tiểu đường tuýp 2.

Chất béo chuyển hóa còn sinh ra các gốc tự do, có thể hủy hoại tế bào mắt, gây AMD và bệnh võng mạc tiểu đường.

Việc tiêu thụ dầu ăn giàu axit linoleic, có nhiều trong dầu hướng dương, đậu nành hay ngô, cũng được chứng minh làm tăng nguy cơ thoái hóa điểm vàng.

Giải pháp là sử dụng dầu ăn ít chất béo bão hòa, tránh dầu hydro hóa và chất béo chuyển hóa, đồng thời bổ sung trái cây và rau củ giàu vitamin C như cam quýt, cà chua, ớt chuông đỏ để chống gốc tự do.

Bơ thực vật và thực phẩm chế biến sẵn

Mặc dù bơ thực vật được làm từ dầu thực vật có lợi cho tim mạch hơn bơ động vật, nhưng một số loại vẫn chứa chất béo chuyển hóa, làm tăng cholesterol và nguy cơ tổn thương mắt.

Thực phẩm đóng gói sẵn như súp, sốt cà chua hay đồ hộp cũng chứa lượng natri cao, làm tăng nguy cơ tăng huyết áp và các vấn đề thị lực liên quan. Lựa chọn các sản phẩm ít muối hoặc tự nêm gia vị sẽ giúp giảm nguy cơ này.

Đồ uống nhiều đường, rượu và caffeine

Đồ uống có đường là “kẻ thù thầm lặng” của thị lực (Ảnh: iStock)

Nước ngọt, nước tăng lực hay các loại đồ uống chứa nhiều đường làm tăng nguy cơ tiểu đường tuýp 2 và bệnh tim, từ đó dẫn tới bệnh võng mạc tiểu đường và AMD.

Rượu nếu uống quá nhiều cũng liên quan đến đục thủy tinh thể sớm, gây mờ mắt. Caffeine trong càphê hay trà có thể làm tăng áp lực nội nhãn, nguy hiểm cho người bị tăng nhãn áp, và lâu dài có thể dẫn đến giảm thị lực.

Cá, động vật có vỏ

Cá và động vật có vỏ là nguồn dinh dưỡng quan trọng, nhưng tiêu thụ ở mức cao, đặc biệt với nhóm nhạy cảm như phụ nữ mang thai, đang cho con bú hoặc trẻ em, có thể dẫn tới tích tụ thủy ngân, ảnh hưởng tới sức khỏe mắt và thần kinh.

Chuyên gia khuyên duy trì lượng từ 230-350gram mỗi tuần để cân bằng lợi ích và rủi ro.

Ăn uống thông minh và lựa chọn thực phẩm đúng cách có thể giúp giảm nguy cơ các bệnh mắt phổ biến như thoái hóa điểm vàng, bệnh võng mạc tiểu đường hay tăng nhãn áp.

Bằng cách hạn chế carbohydrate tinh chế, thực phẩm chiên, thịt chế biến, đồ uống nhiều đường, rượu và caffeine, đồng thời bổ sung ngũ cốc nguyên hạt, rau củ quả giàu vitamin và cá ở mức vừa phải, bạn không chỉ bảo vệ đôi mắt mà còn nâng cao sức khỏe tổng thể, cho một tầm nhìn rõ ràng và khỏe mạnh lâu dài./.

(Vietnam+)

Những thói quen ăn uống sai lầm khiến cơ thể mệt mỏi

Thường xuyên bỏ bữa sáng, ăn không đúng giờ, ăn vặt vô tội vạ hoặc “bóp mồm, bóp miệng” để giảm cân nhanh chóng là những thói quen ăn uống sai lầm khiến cơ thể mệt mỏi cần phải điều chỉnh ngay.

(Ảnh: Vietnam+)

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu trong việc đảm bảo sự tồn tại cũng như hỗ trợ sự phát triển toàn diện của cơ thể con người. Tuy nhiên, không phải ai cũng duy trì được cách ăn uống đúng đắn, và thực tế là có những thói quen ăn uống hàng ngày có thể gây hại trực tiếp đến sức khỏe.

Dưới đây là một số sai lầm phổ biến mà nhiều người vô tình mắc phải trong chế độ ăn uống, đồng thời là lời khuyên để bạn nhận thức rõ hơn và tìm cách điều chỉnh sớm nhất có thể nhằm bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Bỏ bữa sáng

Bữa sáng được xem là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày, bởi nó khởi động quá trình trao đổi chất và giúp cơ thể đốt cháy calo hiệu quả suốt cả ngày. Sau một đêm dài, lượng đường trong cơ thể thường hạ thấp; nếu bỏ qua bữa sáng, cơ thể sẽ thiếu năng lượng cần thiết, dẫn đến tình trạng mệt mỏi ở cơ bắp và sự thiếu tập trung trong trí óc.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người duy trì thói quen ăn sáng đều đặn thường có trí nhớ tốt hơn, khả năng tập trung cao hơn, mức cholesterol LDL thấp hơn và nguy cơ mắc các bệnh như đái tháo đường, tim mạch hay thừa cân giảm đáng kể.

Đặc biệt, các nhà khoa học nhận thấy rằng những người thường xuyên ăn sáng có xu hướng mảnh mai hơn so với những người bỏ qua bữa ăn này. Lý do có thể nằm ở việc tiêu thụ thực phẩm giàu protein và chất xơ vào buổi sáng, vốn có tác dụng giảm cảm giác thèm ăn trong những khoảng thời gian còn lại trong ngày.

Một bữa sáng lành mạnh cần đảm bảo được sự đầy đủ và cân bằng giữa các nhóm thực phẩm. Để làm được điều này, thực đơn bữa sáng nên bao gồm các loại thực phẩm cung cấp chất bột đường (carbs) giúp cung cấp năng lượng tức thời, chất đạm (protein) mang lại nguồn năng lượng bền vững, chất béo tốt và chất xơ để duy trì cảm giác no lâu hơn sau khi ăn.

Ăn quá nhanh

Ăn uống quá nhanh để tiết kiệm thời gian và xử lý những công việc khác là một thói quen không lành mạnh. Khi duy trì thói quen này trong thời gian dài, dạ dày sẽ phải hoạt động quá mức, chịu nhiều áp lực không cần thiết.

Bên cạnh đó, việc ăn nhanh kết hợp với thói quen ăn quá no có thể dẫn đến tình trạng đầy bụng và gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể.

Vừa ăn, vừa làm việc, xem điện thoại

Thói quen vừa ăn vừa làm việc, chơi đùa hoặc sử dụng điện thoại đã trở thành một hành động phổ biến ở cả người lớn lẫn trẻ em. Tuy nhiên, thói quen này có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực.

Khi não bộ phải chia sẻ sự tập trung giữa ăn uống và các hoạt động khác, cơ quan tiêu hóa sẽ bị ảnh hưởng đáng kể và không hoạt động hiệu quả. Việc vừa ăn vừa làm, hoặc theo dõi điện thoại, không chỉ tạo cảm giác khó chịu như đau tức bụng mà còn dẫn đến những hệ lụy lâu dài như nguy cơ mắc bệnh đau dạ dày. Đây là kết quả của việc giảm chú ý trong khi ăn, gây áp lực không cần thiết lên hệ tiêu hóa.

Bên cạnh đó, người vừa ăn vừa làm thường khó kiểm soát lượng thức ăn nạp vào cơ thể. Việc này gây ra hai vấn đề phổ biến, đó là ăn quá nhiều dẫn đến thừa cân hoặc ăn không đủ, gây thiếu hụt dinh dưỡng và dẫn đến tình trạng nhẹ cân.

Đối với trẻ nhỏ, bố mẹ nên tránh để trẻ xem tivi hoặc điện thoại trong khi ăn. Mỗi bữa ăn nên giới hạn trong khoảng thời gian tối đa 30 phút để duy trì thói quen tốt.

Một cách hiệu quả giúp các bé hào hứng hơn với bữa ăn là khuyến khích chúng cùng tham gia chuẩn bị món ăn với cha mẹ. Hơn nữa, cho trẻ ngồi ăn cùng gia đình sẽ giúp hình thành thói quen ăn uống lành mạnh và tạo dựng sự gắn kết trong không khí bữa cơm.

Tránh ăn thịt đỏ

Thịt đỏ là nguồn cung cấp sắt dồi dào, một yếu tố quan trọng giúp cơ thể vận chuyển đủ ôxy đến các tế bào để đảm bảo chúng hoạt động hiệu quả. Thiếu sắt có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi và uể oải.

Ngay cả khi đang trong quá trình giảm cân, vẫn không nên loại bỏ hoàn toàn thịt đỏ khỏi thực đơn. Thay vào đó, bạn nên duy trì việc sử dụng các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt lợn hay thịt cừu khoảng một đến hai lần mỗi tuần.

Ăn kiêng sai cách

Để đạt được hiệu quả trong chế độ ăn kiêng, việc ưu tiên các loại thực phẩm tự nhiên, nguyên chất và chưa qua chế biến có thể giúp duy trì nguồn năng lượng ổn định suốt cả ngày.

Tuy nhiên, nếu không biết cách lựa chọn đúng loại thực phẩm, bạn rất dễ gặp phải tình trạng cơ thể thiếu hụt dinh dưỡng, giảm năng lượng, và tuần hoàn máu kém. Vì vậy, hãy xây dựng một thực đơn ăn kiêng hợp lý và khoa học, với sự chú trọng vào việc bổ sung đa dạng các loại trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, cùng các nguồn protein nạc.

Bạn nên hạn chế tối đa việc tiêu thụ đường và thực phẩm chế biến sẵn, vì chúng có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến mức năng lượng và sức khỏe tổng thể.

Ăn không đúng bữa

Bữa ăn không chỉ là cách cung cấp dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi năng lượng, giúp bạn duy trì hiệu suất làm việc hiệu quả hơn. Tuy nhiên, nhịp sống bận rộn khiến nhiều người thường xuyên không ăn đúng giờ hoặc thậm chí bỏ bữa.

Thói quen này không những làm cơ thể dễ rơi vào trạng thái mệt mỏi, thiếu sức sống mà còn tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Đặc biệt, những bệnh lý liên quan đến đường tiêu hóa như đau dạ dày hay viêm loét dạ dày có thể xuất phát từ việc ăn uống không đều đặn.

Không ăn bữa phụ hoặc ăn bữa phụ “vô tội vạ”

Nhiều người, với mong muốn giảm cân nhanh chóng, thường cắt giảm lượng calo đến mức cực đoan khi bắt đầu chế độ ăn. Tuy nhiên, khoảng cách giữa hai bữa ăn kéo dài hơn 4 tiếng có thể dẫn đến hạ đường huyết và khiến cơ thể mệt mỏi. Vì thế, điều quan trọng là duy trì một chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh và bao gồm cả các bữa phụ hợp lý.

Trong những bữa phụ, bạn nên chọn các loại trái cây hoặc rau củ giàu chất xơ để duy trì năng lượng và tránh tình trạng hạ đường huyết trong quá trình giảm cân.

Ngược lại, không ít người lại mắc phải tình trạng ăn quá nhiều bữa phụ hay thậm chí lạm dụng việc ăn vặt.

Các loại đồ ăn vặt được ưa chuộng thường là thực phẩm ngọt, chiên rán, thức ăn nhanh, đồ đóng hộp hoặc đã qua chế biến,… Tất cả những loại thực phẩm này đều dễ dẫn đến tăng cân và cũng là nguyên nhân góp phần gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng như các vấn đề về gan hay dạ dày.

Phụ thuộc quá nhiều vào càphê, chè khô

Càphê hay trà khô có thể mang lại sự tỉnh táo vào buổi sáng hoặc đầu giờ chiều, nhưng nếu bạn tiêu thụ chúng liên tục suốt cả ngày, rất có thể bạn đang rơi vào tình trạng lạm dụng.

Thay vì duy trì thói quen uống càphê hoặc trà khô vào buổi chiều, hãy thử chuyển sang các loại thực phẩm giàu năng lượng để tăng cường sức khỏe và cải thiện tinh thần.

Trước khi quyết định pha tách càphê thứ tư, hãy xem xét lại chế độ ăn uống hiện tại của mình và ưu tiên bổ sung các nguồn năng lượng từ thực phẩm tự nhiên để giữ cho cơ thể luôn cân bằng.

Tránh xa tất cả mọi loại đường

Tiêu thụ đường quá mức có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Vì vậy, bạn nên chú ý đến lượng đường không chỉ trong khẩu phần ăn hàng ngày mà còn trong các loại thực phẩm đóng gói hoặc đông lạnh.

Nếu nhận thấy mình tiêu thụ quá nhiều đường, hãy bắt đầu giảm dần để cải thiện sức khỏe. Tuy nhiên, cần nhớ rằng cơ thể vẫn cần một lượng đường nhất định để hoạt động hiệu quả.

Việc kiêng hoàn toàn đường không phải là lựa chọn tối ưu. Nếu bạn nghĩ rằng trái cây chứa nhiều đường và quyết định tránh cả những loại quả ngọt như táo, đây có thể là một quan điểm khá cực đoan trong việc kiểm soát lượng đường.

Những thực phẩm như trái cây và sữa cung cấp nhiều dưỡng chất thiết yếu cùng với hàm lượng đường tự nhiên thấp, không phải loại đường công nghiệp. Do đó, không có lý do gì để loại bỏ chúng khỏi chế độ ăn uống. Hãy đảm bảo bổ sung trái cây và sữa vào thực đơn hàng ngày để duy trì dinh dưỡng và sức khỏe toàn diện.

Không ăn tinh bột

Đừng sợ tinh bột. Cơ thể bạn cần chúng để hoạt động tốt và không cảm thấy buồn ngủ cả ngày. Chìa khóa cho một chế độ ăn uống thành công là cung cấp đủ các nguồn thức ăn giàu tinh bột và chất xơ.

Tập luyện quá nhiều và ăn quá ít calo

Tình trạng này có thể khiến cơ thể bạn rơi vào trạng thái thiếu hụt năng lượng liên tục. Thay vì giúp bạn giảm cân hiệu quả hơn, cơ thể có nguy cơ phản ứng tiêu cực và rơi vào trạng thái căng thẳng. Điều này dẫn đến việc tích trữ nhiều calo hơn dưới dạng mỡ, khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, kiệt quệ và khó chịu.

Thay vì tập trung quá mức vào việc kiểm soát lượng calo, bạn hãy hướng đến một lối sống năng động hơn, kết hợp với việc duy trì thói quen đi bộ thường xuyên mỗi ngày./.