8 vấn đề thường gặp với bàn chân tuổi già

Thực tế quá trình lão hóa của cơ thể bắt đầu từ rất sớm và âm thầm tác động lên các bộ phận cơ thể. Với đôi bàn chân, những thay đổi này có xu hướng phát triển dần dần khi quá trình phân chia tế bào và sản xuất collagen bắt đầu chậm lại.

 

Các vấn đề về chân liên quan đến lão hóa phổ biến nhất là những ảnh hưởng đến da, mô liên kết, khớp, móng và lưu thông máu.

1_ Khô da ở người cao tuổi

Sự suy giảm collagen trầm trọng hơn cùng với thiếu chăm sóc bàn chân phù hợp, có thể dẫn đến tình trạng gót chân nứt nẻ và sần sùi.

 

Nếu không được điều trị, như bôi kem dưỡng da, giữ vệ sinh bàn chân, da gót chân nứt nẻ có thể khiến người cao tuổi đau đớn khi đi lại hoặc thậm chí cả khi đứng. Hơn thế, nếu các vết nứt sâu, vi khuẩn có thể xâm nhập vào và gây nhiễm trùng bàn chân. Ở những người lớn tuổi hoặc người mắc bệnh tiểu đường, tình trạng này có thể dẫn đến nhiễm trùng da nghiêm trọng là viêm mô tế bào.

 

2_ Thoái hóa gân Achilles

Gân Achilles rất quan trọng cho cử động của bàn chân. Sự thoái hóa gân này có thể làm ảnh hưởng tới khả năng hoạt động linh hoạt cổ chân, bàn chân và ngón chân, thậm chí có thể ảnh hưởng tới việc đi, đứng bình thường. Nguy cơ bị rách, đứt gân này nếu người cao tuổi vận động quá mức như nhảy mạnh, chạy nhanh trên các bậc cầu thang…

 

Để phòng ngừa nguy cơ chấn thương, người cao tuổi cần chú ý thường xuyên tập các bài tập có tác dụng kéo giãn gân Achilles.

3_ Ngón chân quặp

Đó là sự uốn cong bất thường ở khớp của một hoặc nhiều ngón chân. Nguyên nhân có thể bởi việc đi giày bó hoặc cao gót nhiều năm- Sự phân bố trọng lượng không đồng đều lên các khớp và dây chằng của bàn chân. Khi tình trạng này xảy ra sẽ khiến ngón chân bị đẩy về phía trước, làm khớp ngón chân cái trở nên không ổn định và dễ tổn thương. Cứng khớp, khó chịu, sưng và đau là triệu chứng rất phổ biến.

 

Với ngón chân bị biến dạng, quặp sang ngón khác, kéo giãn có thể giúp khôi phục một số khả năng vận động nhưng không đảo ngược tình trạng bệnh. Để khắc phục, có thể dùng miếng đệm ngón chân, nẹp và giày dép vừa vặn có thể giúp giảm bớt phần nào cảm giác khó chịu và đau nhức.

 

4_ Bàn chân bẹt ở người cao tuổi

Khi bàn chân già đi, các mô liên kết sợi được gọi là dây chằng có thể bắt đầu xơ cứng, làm giảm chiều cao của vòm chân, dẫn đến sụp vòm chân gây ra tình trạng bàn chân bẹt.

Bàn chân bẹt kéo theo hàng loạt hệ lụy cho hệ vận động của cơ thể như: sưng mắt cá trong và vòm chân, đau gót chân, cột sống, xương hông, đầu gối... Sụp vòm bàn chân cũng là một trong những nguyên nhân khiến người cao tuổi dễ mất cân bằng cơ thể, dễ té ngã.

 

5_ Thay đổi ở móng chân

Móng chân thường trở nên dày hơn và dễ gãy hơn khi ta già đi, điều này khá bình thường. Sự phát triển của móng có liên quan tới sự suy giảm hormone ở người cao tuổi. Estrogen và testosterone là các hormone kích thích sản xuất keratin và góp phần làm cho móng chân và móng tay trở nên mịn màng, vững chắc. Khi các hormone này suy giảm, có thể khiến móng của chúng ta đổi màu, nứt nẻ và hình thành các đường gờ và lớp không đồng đều.

Mặc dù chăm sóc móng đúng cách có thể cải thiện đáng kể vẻ ngoài của móng, nhưng điều đó không đủ để ngăn hoàn toàn những thay đổi liên quan đến lão hóa. Ngoài ra, móng của người cao tuổi có thể có những thay đổi và những dấu hiệu này có thể cảnh báo một số căn bệnh như suy giáp, bệnh tim, bệnh phổi, bệnh gan, nấm móng, ung thư móng…

 

6_ Dày sừng tiết bã

Một tình trạng da phổ biến ở người cao tuổi là dày sừng tiết bã. Đây là u da lành tính và thường bị nhầm với mụn cóc,có thể gặp ở đầu bàn chân, ngón chân và mắt cá chân, ngoại trừ lòng bàn chân. Mặc dù các tổn thương này không gây đau đớn nhưng đôi khi chúng có thể gây ngứa hoặc kích ứng khi đi giày.

 

Trong một số trường hợp, dày sừng tiết bã có thể khó phân biệt với u da ác tính. Hãy đi khám bác sĩ nếu bạn nhận thấy bất kỳ thay đổi nào về màu sắc, kết cấu hoặc hình dạng của các tổn thương. Đây có thể là dấu hiệu ban đầu của ung thư da, bao gồm ung thư biểu mô tế bào đáy sắc tố và u hắc tố da.

7_ Viêm khớp

Viêm khớp dạng thấp, ảnh hưởng đến khoảng 10% nam giới và 13% phụ nữ trên 60 tuổi.  Các khớp cổ chân, mắt cá chân, khớp ngón chân cái, khớp bàn ngón chân thường bị ảnh hưởng... 

 

Ngoài ra, bệnh gút là một bệnh rối loạn gây viêm trong đó sự tích tụ của các tinh thể axit uric xung quanh khớp gây ra các cơn đau cấp tính chủ yếu ở ngón chân cái.

 

8_ Vấn đề tuần hoàn

Một trong những triệu chứng phổ biến nhất ở bàn chân và mắt cá chân ở người cao tuổi là phù. Phù thường do lưu thông kém, dẫn đến tích tụ chất lỏng ở chi dưới (đặc biệt là mắt cá chân và bàn chân).

 

Phù thường liên quan đến các bệnh gặp ở người lớn tuổi, chẳng hạn như: Suy tim; Bệnh thận mãn tính; Xơ gan và các bệnh gan khác… 

 

Sự tắc nghẽn của mạch máu có thể dẫn đến viêm tắc tĩnh mạch sâu, viêm mạch bạch huyết, điển hình là phù một bên chân. Bệnh tim mạch, một  số loại thuốc và thay đổi nội tiết tố có thể gây phù ở cả hai chân.

 

Bệnh tiểu đường cũng có thể ảnh hưởng đến lưu thông máu, đặc biệt là ở người già. Nếu tắc nghẽn mạch xảy ra, nhiễm trùng bàn chân do tiểu đường có thể khó điều trị hơn rất nhiều, dẫn đến hình thành các vết loét không lành, hoặc hoại tử.

 

Bệnh thần kinh do tiểu đường với cảm giác như kim châm chủ yếu ảnh hưởng đến chân và bàn chân, là một hậu quả phổ biến khác của bệnh.

 

 Cẩm Bình

7 thực phẩm ăn không hết nên mạnh tay vứt bỏ, nếu hâm lại ăn sẽ hại ruột, hại gan.

Với một số loại thức ăn, nếu còn thừa chúng ta có thể lưu trữ để bữa sau hâm nóng lại dùng tiếp, không gây hại sức khỏe. Tuy nhiên, với 5 loại thực phẩm này thì tốt nhất không nên.

Nhiều người có thói quen cất trữ thực phẩm vào tủ lạnh để hâm nóng dùng lại trong ngày hôm sau. Đặc biệt, đối với nhân viên văn phòng thường mang cơm trưa đi làm và hâm lại bằng lò vi sóng để tiết kiệm thời gian. Tuy nhiên, có nhiều loại thức ăn không nên làm nóng vì có thể gây hại cho sức khỏe.

Cơm

Ảnh minh họa

Hâm nóng lại cơm nguội là thói quen mà phần lớn người Việt đều làm. Tuy nhiên, theo Cơ quan Tiêu chuẩn Thực phẩm (FSA) bạn có thể bị ngộ độc thực phẩm khi ăn cơm nguội hâm nóng. Điều này là do sự hiện diện của vi khuẩn kháng thuốc cao gọi là bacillus cereus. Ở nhiệt độ phòng, các bào tử này sẽ nhân lên và có thể tạo ra chất độc gây nôn hoặc tiêu chảy và hâm nóng lại cơm sẽ không giúp loại bỏ các vi khuẩn gây hại này. An toàn nhất bạn nên ăn cơm mới nấu chín.

Rau dền và củ dền đỏ

Củ dền và rau dền là món ăn bổ dưỡng và lành. Tuy nhiên, nếu bạn hâm nóng lại món canh, hãy đảm bảo lấy hết củ cải và củ dền ra rồi mới hâm bởi lượng nitrat cao trong nguyên liệu này có thể làm cho chúng trở nên độc hại khi tiếp xúc với nhiệt lần thứ hai.

Món trứng

Ảnh minh họa

Trứng là một trong những loại thức ăn thừa không bao giờ được hâm nóng sau khi đã nấu chín. Trứng không nên tiếp xúc nhiều lần với nhiệt. Trứng luộc, hấp và rán có lượng canxi, chất dinh dưỡng, vitamin và nhiều yếu tố dinh dưỡng khác nhưng khi tiếp tục bị tác động bởi nhiệt độ cao, lòng đỏ của trứng có thể biến thành chất gây hại cho cơ thể, ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa của bạn.

Nấm

Ảnh minh họa

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, nấm nên được ăn hết vào ngày chúng được nấu do hàm lượng protein phức tạp trong thực phẩm này. Khi nấu lại, các protein và hàm lượng dinh dưỡng trong nấm sẽ biến thành chất độc có hại cho dạ dày.

Ngoài ra, đun lại nấm hơn 1 lần cũng có thể làm tổn hại đến tim mạch. Nếu không muốn bỏ phí lượng nấm đã nấu từ hôm trước, bạn nên chấp nhận ăn lạnh sau khi lấy từ trong tủ lạnh ra.

Khoai tây

Ảnh minh họa

Khoai tây thực sự là một loại thực phẩm lành mạnh khi luộc nguyên vỏ. Tuy nhiên, nếu bạn hâm lại khoai tây trong lò vi sóng, toàn bộ chất dinh dưỡng có ích sẽ biến mất, thay vào đó là sự xuất hiện các chất có hại cho cơ thể con người. Nếu bạn không ăn hết khoai tây trong một bữa, bạn có thể bảo quản chúng cho ngày hôm sau bằng cách làm nguội khoai tây thật nhanh rồi cất vào tủ lạnh.

Cải bó xôi

Ảnh minh họa

Giá trị dinh dưỡng của cải bó xôi tương đối cao, nhưng nó cũng không thích hợp để hâm nóng. Vì trong quá trình đun nóng lần thứ 2, hoạt động của các vi sinh vật sẽ chuyển hóa nitrat thành nitrosamine, là chất gây ung thư.

Do đó, cải bó xôi hâm nóng sẽ rất nguy hiểm cho sức khỏe, bạn nên vứt bỏ những phần rau không thể ăn hết, đừng tiếc rẻ để dành cho bữa sau nếu không sẽ rất nguy hại cho cơ thể của bạn.

Thịt gà

Ảnh minh họa

Thịt gà cũng là thực phẩm không thích hợp để hâm nóng. Bởi vì miếng thịt khó đạt được độ nóng đồng đều khi hâm nóng, một số chỗ đã nóng, thậm chí cháy nhưng một số khu vực vẫn ở trạng thái nguội.

Nếu trong quá trình đun nóng không đều sẽ dẫn đến phân hủy protein không đều, gây kích thích ruột và dạ dày khi ăn vào, dễ dẫn đến đau bụng, tiêu chảy.

Do đó, việc bạn cần làm là đun nóng đều và kỹ thịt gà để không xảy ra hiện tượng chỗ nóng, chỗ nguội trên miếng thịt.

Một số lưu ý khi hâm nóng thức ăn

- Khi hâm nóng lại cá, tôm, cua ốc, tốt nhất bạn cho thêm chút rượu, gừng hành hoặc tỏi. Điều này sẽ làm cho thực phẩm thêm vị thơm ngon và có tác dụng diệt vi khuẩn nhất định, sẽ tốt hơn cho dạ dày của bạn.

- Đối với các món thịt nhất định phải đun ít nhất từ 10 phút trở lên, hoặc cho vào lò vi sóng quay trên 1 phút. Nên cho thêm một chút giấm vào để giữ không làm mất khoáng chất.

- Cơm và các thực phẩm từ nông sản là nhóm thực phẩm giàu tinh bột rất dễ bị nhiễm tụ cầu khuẩn và aflatoxin, đây đều là các chất độc hại không thể loại bỏ được ở môi trường nhiệt độ cao. Vì vậy tốt nhất nên ăn hết sau khi nấu. Nếu như sau 2 ngày bạn chưa ăn hết thì hãy bỏ đi.

M.H (th)

Tổ tiên đã lưu lại cho chúng ta 27 bí quyết, thật sự rất hữu ích

 1. Ăn no không gội đầu, đói không tắm. Rửa mặt nước lạnh, vừa đẹp vừa khỏe. Mồ hôi chưa khô, đừng tắm nước lạnh. Đánh răng nước ấm, chống ê chắc răng.

 2. Ăn gạo có trấu, thức ăn có chất sơ. Nam không thể thiếu rau hẹ, nữ không thể thiếu ngó sen. Củ cải trắng, sống không tốt nhưng chín thì bổ. Ăn không quá no, no không nên nằm.

 3. Dưỡng sinh là động, dưỡng tâm là tĩnh. Tâm không thanh tịnh, ưu tư vọng tưởng dễ nảy sinh. Tâm thần an bình, bệnh sao đến được. Nhắm mắt dưỡng thần, tĩnh tâm ích trí. 

 4. Dược bổ thực bổ, đừng quên tâm bổ. Coi tiền như cỏ, coi thân như bảo. khói hun cháy lửa, tốt nhất không ăn. Chiên dầu ngâm ướp, ít ăn thì tốt. 

 5. Cá thối tôm rữa, lấy mạng oan gia. Ăn mặc giữ ấm, nhất thân là xuân. Lạnh chớ chạm răng, nóng chớ chạm môi. Đồ chín mới ăn, nước chín mới uống. 

 6. Ăn nhiều rau quả, ít ăn đồ thịt. Ăn uống chừng mực, ngủ dậy đúng giờ. Đầu nên để

lạnh, chân nên giữ ấm. Vui chơi biết đủ, không cầu an dật.

 7. Dưỡng sinh là cần cù, dưỡng tâm là tĩnh tại. 

 8. Người đến tuổi già, thì phải rèn luyện, đi bộ chạy chậm, luyện công múa kiếm; đừng sợ giá lạnh, quét sạch sân nhà, hội họa thêm vui, tấm lòng rộng mở.

 9. Nghe tiếng gà gáy, đừng cố nằm thêm, trồng hoa nuôi chim, đọc sách ngâm thơ; chơi cờ hát kịch, không ham phòng the, việc tư không nhớ, không chiếm lợi riêng. 

 10. Ẩm thực không tham, bữa tối ăn ít, khi ăn không nói, không nên hút thuốc; ít muối ít đường, không ăn quá mặn, ít ăn chất béo, cơm không quá nhiều.

 11. Mỗi ngày ba bữa, thức ăn phù hợp, rau xanh hoa quả, ăn nhiều không sợ; đúng giờ đi ngủ, đến giờ thì dậy, nằm dậy nhẹ nhàng, không gấp không vội; 

 12. Uống rượu có độ, danh lợi chớ tham, chuyện thường không giận, tấm lòng phải rộng. 

 13. Tâm không bệnh, nên phòng trước, tâm lý tốt thân thể khỏe mạnh; tâm cân bằng, phải hiểu biết, cảm xúc ổn định bệnh tật ít.

 14. Luyện thân thể, động cùng tĩnh, cuộc sống hài hòa tâm khỏe mạnh; phải thực dưỡng, no tám phần, tạng phủ nhẹ nhõm tự khai thông.

 15. Người nóng giận, dễ già yếu, thổ lộ thích hợp người người vui; thưởng thức thư họa, bên suối thả câu, lựa chọn sở thích tự do chơi.

 16. Dùng đầu óc, không mệt nhọc, bớt lo dưỡng tâm ít náo nhiệt; có quy luật, sức khỏe tốt, cuộc sống thường ngày phải hài hòa.

 17. Tay vận động, tốt cho não, phòng ngừa bị lạnh và cảm cúm. 

 18. Mùa hè không ngủ trên đá, mùa thu không ngủ trên phản. Mùa xuân không hở rốn, mùa đông không che đầu. Ban ngày hoạt động, tối ngủ ít mơ. 

 

19. Tối ngủ rửa chân, hơn uống thuốc bổ. Buổi tối mở cửa, hễ ngủ là say. Tham mát không chăn, không bệnh mới lạ. 

 20. Ngủ sớm dậy sớm, tinh thần sảng khoái, tham ngủ tham lạc, thêm bệnh giảm thọ. Tranh cãi buổi tối, ruột như sát muối. 

 21. Một ngày ăn một đầu heo, không bằng nằm ngủ ngáy trên giường.

 22. Ba ngày ăn một con dê, không bằng rửa chân rồi mới lên giường. 

 23. Gối đầu chọn không đúng, càng ngủ người càng mệt. Tâm ngủ trước, người ngủ sau, ngủ vậy sẽ thành mỹ nhân. 

 24. Đầu hướng gió thổi, ấm áp dễ chịu, chân hướng gió thổi, hãy mời thầy lang. 

 25. Không ngủ nơi ngõ hẻm, độc nhất khi gió lùa. 

 26. Đi ngủ không thắp đèn, sáng dậy không chóng mặt. 

 27. Muốn ngủ để tấm thân nhẹ nhõm, chân không hướng tây & đầu không hướng đông. 

SƯU TẦM